Viëtnam

betekenis & definitie

officiële naam Công Hòa Xã

oppervlakte Hôi Chu Nghïa Viêt Nam

329 556 km2

inwoners 52 299 000

hoofdstad Ha-noi

staatsvorm socialistische

staatshoofd republiek Truong Chinh

reg. leider Pham Van

officiële taal Dong

Vietnamees

religies boeddhisten,

munteenheid aanhangers nieuwe religies

dông

BNP/hoofd US$ ...

lid van VN, UNESCO,

UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ESCAP, COMECON, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Vietnam ligt in Zuidoost-Azië en grenst van het noorden uit resp. aan China, de Zuidchinese Zee, Kambodja, Laos. Traditioneel wordt onderscheid gemaakt tussen Tonkin (Bac Bo) in het noorden, Annam (Trung Bo) in het midden en Cochin-China (Nam Bo) in het zuiden. De kern van Tonkin bestaat uit de delta van de Rode Rivier, een vruchtbaar gebied van 15.000 km2. De oostelijke helft wordt gevormd door bergland. Annam bestaat uit een lange bergketen. Deze is gemiddeld 160 km breed en vormt door haar woeste karakter een barrière tussen de kust en de middenloop van de rivier de Mekong in het zuiden van Laos en het oosten van Kambodja. De kustvlakte wordt ten zuiden van de 11e breedtegraad breder en gaat tenslotte over in de uitgestrekte Mekongdelta van 22.000 km2. Er heerst een moessonklimaat met in de zomer (april-november) door de zuidwestmoesson aangevoerde warme lucht en in de winter door de noordoostmoesson aangevoerde drogere en koelere lucht. Gemiddelde temperatuur is 27°C; de neerslag loopt uiteen van 1500 mm tot 3750 mm.

Sociale gegevens

De bevolking bestaat voor ca. 90% uit Vietnamezen, verder uit ongeveer 60 minderheidsvolken, onder wie Chinezen, Thai, Ka en Khmer. Wegens de achterstelling van deze volken t.o.v. de Vietnamezen hebben zij zich verenigd in Front Uni pour la Lutte des Races Opprimées, dat zou samenwerken met de Rode Khmer uit Kambodja. Het onderwijs stond zowel in het voormalige Noord- als Zuid-Vietnam op hoog niveau. De medische voorzieningen zijn in handen van de staat en van redelijk niveau.

Economische gegevens

Herstel van de oorlogsschade en economische integratie van het noorden en zuiden zijn de belangrijkste opgaven voor de regering. In het zuiden werd de particuliere sector van het economisch leven teruggedrongen en begon men met de instelling van zg. nieuwe economische zones. Landbouw (rijst) is de belangrijkste activiteit en vindt zowel in het noorden (Tonkinvlakte) als in het zuiden (Mekongdelta) plaats. In het noorden zijn verder zware industrie en mijnbouw van belang. Omdat ondanks o.a. vijfjarenplannen de economie nog niet aan de behoeften van de bevolking kan voldoen, verleent de Sovjetunie financiële bijstand.

Een grote uitgavenpost is het leger van ca. 1 miljoen soldaten dat Vietnam op de been houdt, waarvan ca. 200.000 man in Kambodja en ca. 500.000 man in Laos. Hierdoor is o.a. een tekort aan voedsel, consumentengoederen en brandstof ontstaan. De infrastructuur verkeert nog in het stadium van wederopbouw en herstel en vordert slechts moeizaam. In 1978 werd in de omgeving van Hanoi een vliegveld geopend, door Air Vietnam gebruikt op vluchten naar o.a. Bangkok.

Geschiedenis

Al in de 3e eeuw v.C. bewoonden de Vietnamezen de delta van de Rode Rivier (Tonkin).

In 111 v.C. werd Tonkin ingelijfd bij China, hetgeen duurde tot 938, toen de onafhankelijke staat Nam Viet werd uitgeroepen. Tijdens de Le-dynastie (1418-1786) beleefde de Vietnamese cultuur een grote bloei en werd het grondgebied uitgebreid met het geïndianiseerde koninkrijk Tsjampa. Begin 19e eeuw slaagde Nguyen-Anh er met Franse hulp in de rebellie van de gebroeders Tay-Son te overwinnen en Vietnam te verenigen. Sindsdien nam de Franse invloed gestaag toe en in 1885 was heel Vietnam gekoloniseerd. Tussen beide wereldoorlogen kwam een sterk nationalisme op en werden de Vietnamese Nationalistische Partij (1927) en de Indochinese Communistische Partij (1930) opgericht. Het Vietnamese verzet tegen de Japanners werd in 1941 gebundeld in de Liga voor de onafhankelijkheid van Vietnam (afgekort Vietminh), die 2 september 1945 de Democratische Republiek Vietnam (onder Ho Tsji-minh) uitriep. Hoewel op de conferentie van Potsdam in 1945 de 16e breedtegraad werd aangegeven als scheidslijn tussen de Democratische Republiek (ook Noordviëtnam genoemd) en het door de Fransen bezette gebied (Zuid-Vietnam), namen de vijandelijkheden over en weer toe, waaraan ook de Geneefse akkoorden (gesloten na de Franse nederlaag bij Dien Bien Phu op 7 mei 1954) geen einde konden maken. De VS waren echter in toenemende mate betrokken geraakt bij het conflict (Vietnam-oorlog). Na felle tegenstand van het zuiden werden beide landsdelen na de val van Saigon eind april 1975 herenigd. 2 juli 1976 werd de huidige staat uitgeroepen. Eind 1978 vielen Vietnamese legereenheden gesteund door de SU - Kambodja binnen en nam ook de Vietnamese invloed in Laos toe, waardoor begin jaren 80 een Indochinese federatie o.l.v. Vietnam min of meer werkelijkheid is geworden.