Oppervlakte riyya al-'lrakiyya

betekenis & definitie

al-Dimukra

-

tiyya

al-Sha'biyya 434 924 km2

inwoners 13 084000

hoofdstad Baghdad

staatsvorm republiek

staatshoofd Saddam

reg. leider Husayn

Saddam

officiële taal Husayn

Arabisch

religies moslems

munteenheid Iraakse dinar

BNP/hoofd US$ 3 020

lid van VN, UNESCO,

UNCTAD, HO, FAO, ILO, ECWA, Arabische Liga, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Irak ligt in het Midden-Oosten en grenst van noord naar zuid resp. aan Turkije, Iran, Koeweit, Saudi Arabië, Jordanië en Syrië. Geografisch bestaat Irak uit drie delen: het stroomgebied van de rivieren Eufraat en Tigris, het berg- en heuvellandschap van het noordoosten en de woestijnen in het zuidwesten. Hoogste punt is de Kuha Haji Ebrahim (3607 m). Irak heeft een landklimaat met lange, hete en zeer droge zomers. De temperaturen kunnen de 50°C overschrijden en in de delta van de Eufraat en Tigris, waar zich veel meren bevinden, heerst een drukkend en onaangenaam klimaat.

De regenval loopt uiteen van meer dan 800 mm in het uiterste noorden tot vrijwel nihil in het zuiden. Belangrijkste rivieren zijn de Eufraat (2350 km) en de Tigris (1850 km), die beide ontspringen in Turkije.

Sociale gegevens

Grootste bevolkingsgroep is die der Arabieren (80%), gevolgd door de Koerden (ca. 15%); verder zijn er Turkse, Syrische en Armeense minderheden. Van de bevolking woont 61 % in steden, waarvan de belangrijkste zijn Baghdad (ruim 3 miljoen inw.), Basra, Mosoel, Kirkuk, An-Najaf, Al-Hillah, Karbala. Aan het eind van de 19e eeuw was de hoogste vorm van onderwijs de kennis van het klassieke Arabisch en de theologie van de islam. Vooral na de onafhankelijkheid in 1958 werd het onderwijs uitgebreid en kwam het wetenschappelijk onderwijs voor het eerst op gang. Ondanks deze vooruitgang volgt de helft van het aantal kinderen nog geen onderwijs en kan van de bevolking van 15 jaar en ouder slechts 30% lezen en schrijven. De medische voorzieningen laten vooral op het platteland nog veel te wensen over. De opbouw van een systeem van openbare gezondheidszorg streeft vooral naar een uitbreiding van het aantal ziekenhuizen op het platteland

en de oprichting van kleine medische centra. Een rem op de ontwikkeling van de gezondheidszorg vormt het taboe op het beroep van verpleegster voor meisjes, vooral op het platteland onder de sjiieten. De voorzieningen in en rond de steden, vooral Baghdad, waar in 1974 een geneeskundig opleidingscentrum op nationaal niveau gereed kwam, zijn veel beter dan op het platteland.

Meer dan 90% van de bevolking bestaat uit moslems. In Irak vormen de sjiieten (voorstanders van erfelijk kalifaat) de meerderheid en zijn de soennieten (voor gekozen kalief) in de minderheid, dit in tegenstelling tot de omringende Arabische landen.

Deze scheiding dateert overigens van na de dood van Mohammad.

Economische gegevens

Irak is van oudsher een agrarisch land, dat afgezien van de noordelijke bergprovincies afhankelijk is van kunstmatige bevloeiing (door grote schepraderen, noria's genaamd). Voornaamste produkten zijn dadels, tarwe, gerst, rijst, gierst, maïs. Irak is de grootste exporteur van dadels ter wereld. De veehouderij omvat vnl. geiten- en schapenteelt, langs de rivieren waterbuffels. Door de grote voorraden aardolie kan Irak tot de rijkste 'ontwikkelingslanden' worden gerekend. Een groot deel van de olieopbrengsten wordt besteed aan de opbouw van de industrie, maar tijdens de oorlog met Iran aan wapenaankopen. Andere delfstoffen zijn zwavel en fosfaat (in produktie sinds de jaren 80), ijzer, koper (nog niet in exploitatie), enz.

Het wegennet heeft een lengte van ca. 12.000 km, het spoorwegnet ca. 2000 km.

Geschiedenis

Als Mesopotamië (land tussen twee stromen - Eufraat en Tigris - of Tweestromenland) was Irak deel van het Perzische Rijk. Van 749 tot 1258 heerste er de dynastie der Abbasiden en werd het land een centrum van de islamitische cultuur. Na de verwoestende invallen der Mongolen (vanaf 1258) streden in de 16e en 17e eeuw de Perzische Safawiden en de Turken om het land, totdat het in 1638 definitief deel uitmaakte van het Osmaanse Rijk. Na WO I kwam met Britse hulp een eind aan het Turkse bewind en werd het land een koninkrijk onder Brits mandaat. Op 3-10-1932 werd Irak onafhankelijk. In 1958 wierp kolonel Abdul Kariem Kassem de monarchie omver en riep hij de republiek uit. Sindsdien wordt het land geregeerd door militairen. In 1980 brak oorlog uit met buurland Iran, die nog steeds voortduurt.

Irak behaalde aanvankelijk grote successen, maar werd in 1982 teruggedrongen tot achter de nationale grenzen. Het kondigde een eenzijdig bestand af, dat niet erkend werd door Iran.