Lexicon Aardrijkskunde

Onbekende auteur (1983)

Gepubliceerd op 24-05-2021

Nepal

betekenis & definitie

officiële naam Nepaldhirajya

oppervlakte 140 797 km2

inwoners 14010 000

hoofdstad Kathmandu

staatsvorm monarchie

staatshoofd Birendra Bir Bikram Shah Devi

reg. leider Surya Bahadur Thapa

officiële taal Nepalees

religies hindoes, boeddhisten

munteenheid Nepalese rupee

BNP/hoofd US$ 140

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ESCAP, IMF,

Wereldbank, Colombo Plan

Landschap en klimaat

Nepal ligt in Zuid-Azië in de Himalaya en wordt omgeven door China in het noorden en India in het zuiden. Het is een bergachtig land, waar over ca, 200 km een hoogteverschil van bijna 8000 m wordt overbrugd. Van zuid naar noord zijn te onderscheiden: de Terai, een voortzetting van de Gangesvlakte, tot ca. 200 m;

de Churiaketen,tot ca. 1500 m; de Lage Himalaya met enkele belangrijke valleien, tot 2000 m; de Hoge Himalaya, waarin op Nepalees grondgebied enkele van 's werelds hoogste toppen, zoals de Mount Everest (8848 m). In het noorden heerst een onherbergzaam hooggebergteklimaat, meer naar het zuiden wordt het warmer tot de subtropische Gangesvlakte. Het regenseizoen duurt van mei tot september.

Sociale gegevens

De etnische verscheidenheid is groot en de bevolking is grofweg te verdelen in de inheemse Tibetanen-Burmanen, de Indo-arische volken en de Tibetanen, onder wie de Sjerpas en de Khampas. Het midden en zuiden van het land zijn het dichtst bevolkt; slechts 4,0% woont in steden. De gezondheidszorg is ontoereikend, vooral in de meer geïsoleerde streken. Besmettelijke ziekten komen geregeld voor, o.a. door onvoldoende medische voorzieningen en gebrekkige hygiëne.

De ontoegankelijkheid van het gebied, de vele dialecten en weinig geschoold personeel zijn de belangrijkste oorzaken van het hoge analfabetisme (81 %). Toch beschikt Katmandu overeen universiteit: de Tribhuvan Universiteit. Hoewel het kastensysteem officieel sinds 1963 is afgeschaft, zijn de onderlinge sociale verschillen nog steeds groot.

Economische gegevens

Nepal is een van de minst ontwikkelde landen ter wereld en heeft een agrarische samenleving, waarin meer dan 90% van de bevolking werkzaam is. Voornaamste produkten: jute, rijst, granen; in de bergen is enige veeteelt. Het toerisme is in opkomst, waarbij vooral de trektochten in de Himalaya steeds populairder worden. Er zijn niet veel doorgaande wegen, het meeste verkeer geschiedt te voet. Het wegennet is ca. 4600 km, het spoorwegnet ca. 100 km.

Geschiedenis

Oorspronkelijk bestond Nepal uit een aantal rijkjes, die zich dank zij de geïsoleerdheid van het gebied konden handhaven. De laatste eeuwen heerste er een machtsstrijd tussen de adellijke families, van wie de Rana's in 1846 de macht kregen. In 1950 maakte een bloedige revolutie een eind aan hun heerschappij en werd de soevereiniteit van de Kroon hersteld. In 1960 werden politieke partijen verboden en het panchayat-systeem ingevoerd (gekozen raad). De Nationale Panchayat telt 140 leden, waarvan de minister-president door de koning wordt benoemd.

In mei 1982 werden verkiezingen gehouden voor de dorps-en stadspanchayats. Binnen de niet aan partijen gebonden groep politici die in Nepal aan de macht is, leek de meer liberaal gezinde vleugel van premier Thapa zijn positie te verstevigen.

Nicaragua

officiële naam República de

oppervlakte Nicaragua 130 000 km2

inwoners 2 703 000

hoofdstad Managua

staatsvorm republiek

staatshoofd José Daniel

reg. leider Ortega

Saavedra

idem

officiële taal Spaans

religies rooms-katho-

munteenheid lieken

Córdoba

BNP/hoofd US$ 720

lid van VN, UNESCO,

UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECLA, OAS, GATT, IMF,

Wereldbank

Landschap en klimaat

Nicaragua ligt in Midden-Amerika en grenst in het noorden aan Honduras, in het oosten aan de Caribische Zee, in het zuiden aan Costa Rica en in het westen aan de Grote Oceaan. Landschappelijk zijn te onderscheiden: het oostelijk laagland (vrijwel geheel bedekt met tropisch regenwoud), de Pacifische Depressie (rijk aan meren en vulkanen), en het centrale bergland (hoogste punt de Cerro Mogotón, 2107 m). Het westen van het land wordt vaak getroffen door aardbevingen, o.a. in 1972, toen Managua verwoest werd. Er heerst een heet en vochtig tropisch klimaat, met een regenseizoen van mei tot december. Belangrijkste rivieren zijn de Coco (ook wel Segovia), Rio Grande, Escondido, San Juan.

Sociale gegevens

De bevolking bestaat voor 70% uit mestiezen (nakomelingen van Indianen en blanken), 15% blanken, 5% Indianen, 10% negers. De steden herbergen 47,7% van de totale bevolking en bevinden zich voor het merendeel aan de kusten. Het onderwijs is lange tijd verwaarloosd geweest, waardoor 43% van de bevolking niet kan lezen en schrijven. Ondanks dit hoge percentage is er o.a. een universiteitte Managua (sinds 1961) en een te Léon (1812). Sociale en medische voorzieningen laten nog veel te wensen over, daar tijdens het bewind van de Somoza's slechts in de grote steden medische en andere verzorgingscentra waren en dan nog vnl. om politieke onrust te voorkomen.

Economische gegevens

Nicaragua beschikt over minerale rijkdommen (goud, koper, zilver, wolfram), die echter pas in geringe hoeveelheden ontgonnen worden. Het land heeft een overwegend agrarische economie, waarbij de industrie zich beperkt tot verwerking van landbouwprodukten en consumptiegoederen levert. Van belang zijn verder de houtvoorraden en de viswateren van Caribische Zee en Grote Oceaan.

Het wegennet is 25.000 km lang, het spoorwegnet 373 km.

Geschiedenis

De oorspronkelijke bewoners waren Indianen, die in 1552 door Spanje werden onderworpen. Onafhankelijk geworden in 1821, sloot Nicaragua zich in 1824 aan bij de Verenigde Middenamerikaanse Provincies, die in 1838 uiteenvielen. Na tal van burgeroorlogen kreeg in 1936 Anastasio Somoza (vermoord in 1956) het heft in handen. Het schrikbewind van de Somoza's, die het land ais persoonlijk eigendom beschouwden, en de van oudsher financiële en politieke inmenging van de VS leidden in 1979 tot een volksopstand en de verdrijving van Anastasio Somoza Debayle. Sindsdien regeert een Sandinistische junta, die ondanks het linkse karakter tracht samen te werken met de conservatieven om de opbouw van het financieel uitgeputte land te bespoedigen. De voorlopige grondwet van 1979 voorziet in een eenkamerparlement van 47 leden.

In januari 1982 werd de Middenamerikaanse Democratische Gemeenschap (een verdedigingspact van Costa Rica, El Salvador en Honduras) opgericht. Hierdoor voelde Nicaragua zich meer dan ooit bedreigd.