Mongolië

betekenis & definitie

officiële naam Bügd Nayramdah Mongol Ard Uls

oppervlakte 1 565 000 km2

inwoners 1 669 000

hoofdstad Ulaan Baatar

staatsvorm volksrepubliek

staatshoofd Yumjaagiyn Tsedenbal

reg. leider Jambijn Batmounkh

officiële taal Mongolisch

religies onkerkelijken, sjamanisten, atheïsten

munteenheid tugrik

BNP/hoofd US$ 780

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ESCAP, COMECON

Landschap en klimaat

Mongolië ligt in Centraal-Azië en grenst in het noorden aan de Sovjetunie en in het zuiden aan de Volksrepubliek China. Het land heeft voor een groot deel het karakter van een hoogvlakte. In het noorden en westen bevinden zich vrijwel onbewoonde gebergten, waarvan de belangrijkste zijn de Mongoolse Altaj, het Changajgebergte, het Kentaigebergte. Hoogste punt is de 4356 m hoge Najramdal Uul. Het oosten en zuiden bestaan uit grassteppen en het uiterste zuiden behoort tot de Gobi, in feite voor het grootste deel een halfwoestijn.

Het noorden heeft vele rivieren, waarvan de Selenga en de Orchon de belangrijkste zijn; de rivieren in het zuiden zijn kleiner en monden uit in meren, waaraan Mongolië overigens rijk is. Er heerst een uitgesproken landklimaat met maximumtemperaturen van 40°C onder en boven nul. De neerslag is 200-250 mm per jaar.

Sociale gegevens

De bevolking is tamelijk homogeen: 75% bestaat uit Khalkha-Mongolen, kleinere Mongoolse subgroepen zijn o.a. Boerjaten, Dariganga; grootste niet-Mongoolse minderheid is die der Kazachen. Grootste bevolkingsdichtheid komt voor in het akkerbouwgebied in het noordwesten; 46% woont in steden. De volksgezondheid laat ondanks de verbeteringen van de laatste decennia nog te wensen over: besmettelijke ziekten komen regelmatig voor, terwijl medische apparatuur vaak ontoereikend is. Het onderwijs is gratis en verplicht voor 8-tot 14-jarigen; 95% van de bevolking kan lezen en schrijven.

Economische gegevens

Veeteelt (in coöperatief verband) is de belangrijkste tak van nijverheid; met hulp van de SU wordt echter hard gewerkt aan industrialisatie en de exploitatie van grondstoffen. Er bevinden zich winbare voorraden kool, koper, molybdeen, tin, goud en wolfram. Het wegennet heeft een lengte van 50.000 km-, het spoorwegnet van 1710 km. Ulaan Baatar heeft een internationale luchthaven.

Geschiedenis

Onder Djengiz Chan (ca. 11621227) kwam een rijk tot stand dat zich uitstrekte van Mongolië tot Europa. In de volgende eeuwen viel het uiteen in deelrijken en kwam Mongolië zelf onder Chinese invloed. Tijdens de Chinese Revolutie van 1911 vocht Mongolië zich met Russische hulp vrij van China; 26-11-1924 werd de Mongolische Volksrepubliek uitgeroepen. Volgens de Grondwet van 1960 is Mongolië een volksdemocratie waarin de bevolking de macht uitoefent via haar vertegenwoordigers in de choerals.

Aan het staatshoofd, Tsedenbal,werd in 1979 door het presidium van de volksvertegenwoordiging (Grote Volkschoeral) de rang van maarschalk verleend. Hij is zowel voorzitter van de volksvertegenwoordiging als eerste secretaris van de Mongoolse Revolutionaire Volkspartij, de enig toegelaten politieke partij.