Malta

betekenis & definitie

officiële naam Repubblika ta'Malta, Republic of Malta

oppervlakte 316 km2

inwoners 364 000

hoofdstad Valletta

staatsvorm republiek

staatshoofd Agatha Barbara

reg. leider Dom Mintoff

officiële taal Maltees; Engels

religies rooms-katholieken

munteenheid Maltezer pond

BNP/hoofd US$ 3 470

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECE, Brits

Gemenebest, Raad van Europa, GATT, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Malta bestaat uit het gelijknamige hoofdeiland Gozo (67 km2), het eilandje Comino (bijna 2 km) en de zeer kleine en onbewoonde eilandjes Comminotto en Filfla in de Middellandse Zee tussen het eiland Sicilië en Libië, twee kleinere bewoonde eilanden en twee onbewoonde eilandjes in de Middellandse Zee. De westkust rijst steil uit zee op en is ontoegankelijk, de oostkust heeft natuurlijke diepzeehavens. Het eiland is vrij vlak (hoogste punt is Nader Tower: 240 m) en kent vrijwel geen boomgroei. Slechts de helft van het grondoppervlak is geschikt voor landbouw. Er heerst een Middellandse-Zeeklimaat (warme droge zomers, zachte vochtige winters) met een neerslag van ruim 500 mm per jaar. De onvoldoende capaciteit van de onderaardse waterreservoirs en het ontbreken van rivieren leidden tot de stichting van een ontziltingsbedrijf van zeewater, gekoppeld aan een elektrische centrale.

Sociale gegevens

Naast geringe aantallen Engelsen en Italianen bestaat de bevolking uit Maltezen, een mengeling van Noordafrikanen en Europeanen. De vele uiteenlopende invloeden in de loop der eeuwen komen tot uiting in de volkstaal, het Maltees, waarin Arabische, Italiaanse en Engelse elementen zitten. In 1934 werd het Maltees naast het Engels de officiële taal. Meer dan 94% van de bevolking woont in steden, die voor het merendeel aan de oostkust liggen. Het onderwijs is op Britse leest geschoeid en vanouds heeft de r.-k. kerk er grote invloed op; van de bevolking van 15 jaar en ouder kan 87% lezen en schrijven. Er bevinden zich diverse instellingen voor hoger onderwijs, waaronder een universiteit.

Economische gegevens

Belangrijke bestaansbron vormen de havens aan de oostkust van het hoofdeiland, waar zich haven-, reparatie- en bevoorradingsbedrijven bevinden. Behalve marinebasis (sinds het begin van de 19e eeuw door de Britten in stand gehouden) was Malta vanouds een belangrijk bunkerstation, vooral na de opening van het Suezkanaal in 1869. De andere sectoren zijn van minder belang: de visserij is gering van omvang, evenals de landbouw op het hoofdeiland. De industrie is weliswaar gevarieerd, maar wordt belemmerd door gebrek aan grondstoffen. Economisch wel van belang is het toerisme, bevorderd door o.a. de archeologische en historische bezienswaardigheden en het klimaat. Het wegennet is 1250 km, spoorwegen ontbreken. Luqa Airport is een internationale luchthaven; verder zijn er bootverbindingen met o.a. Sicilië.

Geschiedenis

De eerste bewoning dateert van ca. 5000 v.C., waarna het eiland (strategisch gelegen) werd aangedaan door resp. Feniciërs, Carthagers, Grieken, Romeinen, Arabieren en Noormannen. Karel V schonk het in 1530 aan de semi-militaire johannieters (ook Maltezer ridders); van 1798 tot 1800 was Malta Frans, sedert 1814 Brits. 21-9-1964 werd het onafhankelijk binnen het Britse Gemenebest, sinds 1974 is het een republiek. Malta is een parlementaire republiek die een neutrale politiek volgt. Het parlement heeft een kamer van 55 om de vijf jaar gekozen leden; er is een districtenstelsel (10 districten).