Kenya

betekenis & definitie

officiële naam Republic of Kenya

oppervlakte 582 646 km2

inwoners 16 402 000

hoofdstad Nairobi

staatsvorm republiek

staatshoofd Daniël Moi

reg. leider idem

officiële taal Kiswahili

religies rooms-katholieken, protestanten, etnische godsdiensten,

Afrikaanse onafhankelijke Kerken, moslems

munteenheid Kenyaanse shilling

BNP/hoofd US$ 420

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECA, Brits

Gemenebest, OAU, GATT, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Kenya ligt in Oost-Afrika en grenst van noord naar zuid resp. aan Etiopië, Somalia, Indische Oceaan, Tanzania, Uganda, Sudan. Topografisch is Kenya te verdelen in drie gebieden: het hoogland in het zuidwesten en midden (15002700 m), met een koel en regenrijk klimaat; de kustvlakte langs de Indische Oceaan (0300 m), een heet en vochtig gebied; het voorland van het hoogland dat naar het noorden, noordoosten en oosten van het hoogland afdaalt (1500-3000 m), meteen aride tot semi-aride klimaat. Hoogste punt is Mount Kenya (5199 m), een met eeuwige sneeuw bedekte vulkaan. Het hoogland wordt gescheiden door een 80 km breed, vlak dal, de RiftValley. Belangrijkste rivieren zijn de Migori, Sondu (beide monden uit in het op het 1134 m gelegen Victoria Meer),Tana, Athi; bekende meren zijn het Rudolf Meer en Nakuru Meer.

Sociale gegevens

De grote meerderheid van de bevolking wordt gevormd door zwarte Afrikanen (98%), die op grond van taal en cultuur in een groot aantal volken en stammen kunnen worden onderscheiden. Genoemd moeten worden de Kikuju, Luo, Balukja, Kamba, Kisii, Mem, Mijikenda, Kipsigis, Turkana, Nandi, Masai.

De bevolking is ongelijk over het land verdeeld: het noorden en oosten zijn dunbevolkt, het zuidwestelijk hoogland en enkele plaatsen langs de kust zijn dichtbevolkt. Nog geen 10% van de bevolking woont in steden. Sinds 1971 is het Swahili de officiële taal, maar er wordt nog veel Engels gesproken. Hoewel er geen officiële leerplicht is, bezoekt een groot deel van de jeugd de scholen. De basisschool duurt zes jaar; de middelbare school is verdeeld in een vierjarige opleiding en een bovenbouw; daarna kan universitair of ander hoger onderwijs worden gevolgd. Van de bevolking van 15 jaar en ouder kan 40% lezen en schrijven. De volksgezondheid is nog voor verbetering vatbaar: malaria, lepra, kinderverlamming en gele koorts zijn nog veel voorkomende ziekten, die door een te gering aantal artsen moeten worden bestreden. Een belangrijke bijkomende factor is de slechte voeding van grote delen van de bevolking : zonder dat sprake is van hongersnoden, is vooral in de droge gebieden het hoofdvoedsel te eenzijdig om een sterke lichaamsweerstand op te bouwen.

Economische gegevens

Kenya is een overwegend agrarisch land, waar een groot deel van de inkomsten wordt geleverd door de export van o.a. thee, koffie, sisal, pyrethrum. Driekwart van de bebouwbare grond wordt gebruikt voor de verbouw van voedselgewassen, zoals gierst, maniok, yams, zoete aardappelen, enz. Kenya is arm aan grondstoffen die energie kunnen leveren, maar de mogelijkheden tot opwekking van energie via waterkrachtcentrales zijn groot. Zware industrie heeft het land vrijwel niet, het belangrijkste zijn de voedingsmiddelen- en drankenindustrie. Belangrijke delfstoffen zijn soda (vanouds gewonnen in het Magadi Meer),fluoridehoudende mineralen en sinds kort lood en zink. Sinds de onafhankelijkheid voert Kenya een consequent liberale economische politiek met veel ruimte voor het buitenlandse bedrijfsleven. Het wegennet heeft een lengte van 51.000 km, het spoorwegnet van ca. 2650 km.

Geschiedenis

Reeds in de 7e eeuw werd door Perzen en Arabieren handel op de kusten van Kenya gedreven, vnl. in specerijen en slaven. De Arabische overheersing werd in de 16e en 17e eeuw door de Portugezen onderbroken, maar eind 17e eeuw hersteld. De sultan van Oman verplaatste zelfs zijn zetel naar Zanzibar, het centrum van de Oostafrikaanse handel. In 1866 raakte het gebied onder Britse invloedssfeer en vanaf 1920 werd het een kroonkolonie. Sinds die tijd was voor het eerst sprake van een nationaal gevoel, tot uiting komend in de Young Kikuyu Association. Na WO II ontstond de Kenya African Union (wederom o.l.v. Jomo Kenyatta), die door haar gematigde optreden weinig succes had, en o.a. daarom aanleiding werd tot de Mau-Mau-opstand van begin jaren vijftig. Opvallend was de geringe betrokkenheid van de andere stammen bij deze door vnl. Kikuju’s opgezette beweging. 12-12-1963 werd Kenya onafhankelijk binnen het Gemenebest, 1212-1964 een republiek. Economisch en politiek waren de beginjaren onrustig: zo werden vanaf 1967 groepen Aziaten gedwongen het land te verlaten en laaiden voortdurend stamtegenstellingen op (o.a. doordat de Kikuju steeds meer de hoge posities innemen). Enig toegestane partij is de Kenya African National Union.