Ijsland

betekenis & definitie

officiële naam Lydhveldidh

i'sland

103 000 km2

oppervlakte

inwoners 228 000

hoofdstad Reykjavik

staatsvorm republiek

staatshoofd Vigdís Finnbogadóttir

reg. leider Gunnar Thoroddsen

officiële taal IJslands

religies protestanten

munteenheid IJslandse kroon

BNP/hoofd US$ 11 330

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECE, NAVO, Raad van Europa, GATT, OESO, IMF, Wereldbank, EVA

Landschap en klimaat

Ijsland ligt in de Atlantische Oceaan ten noordwesten van Europa. In het binnenland verheffen zich talrijke bergen en gletsjers. De hoogste top is de Hvannadalshnúkur (2119 m; hnúkur = bergtop), onderdeel van de Vatnajökull, de grootste gletsjer van Europa (opp. 8800 km2; jökull = gletsjer). Het land is rijk aan vulkanen, waarvan een groot deel actief, en hete bronnen met zowel stoom en kokend water als zwavel en modder. Door de invloed van de uitlopers van de Warme Golfstroom is het klimaat niet bijzonder koud. De zomers zijn koel (maximum 15-20°C), de winters zacht (gemiddeld iets onder 0°C), de regenval matig. Het is in Reykjavik 's winters alleen licht tussen 10.00 u en 15.00 u.

Sociale gegevens

De bevolking stamt af van de Noorse immigranten, uit eind 9e eeuw. Het binnenland is vrijwel geheel onbewoond, de kustgebieden herbergen de meeste inwoners. Het percentage van de stedelijke op de totale bevolking is 86. Het onderwijs staat op hoog peil en er is leerplicht van het 7e tot 16e jaar. Er is één universiteit. De sociale voorzieningen zijn redelijk en de levensstandaard is hoog.

Economische gegevens

De economie is voor het grootste deel afhankelijk van de visvangst en daarvan afgeleide industrie. Om deze eenzijdigheid te verminderen tracht de regering o.a. de aluminiumindustrie te stimuleren. Landbouw en veeteelt worden belemmerd door de bodemgesteldheid; groente en fruit worden in kassen gekweekt, die m.b.v. warme bronnen verwarmd worden. Het wegennet is 11.650 km lang, spoorwegen ontbreken.

Geschiedenis

Het land kwam in 1262 onder de Noorse kroon, in de 14e eeuw onder Denemarken dat een koloniaal bewind voerde.

In de 19e eeuw ontstond een nationaal IJslandsgevoel: de Althing (wetgevende vergadering) werd hersteld en in 1874 kreeg het intern zelfbestuur.

In 1918 zelfstandig koninkrijk; 17 juli 1944 werd de soevereine republiek Ijsland uitgeroepen.

Sindsdien heeft Ijsland altijd coalitieregeringen gehad. In de afgelopen periode zijn de belangrijkste politieke strijdpunten geweest de oplossing van de economische problemen (o.a. de visserij), de aanwezigheid van de Amerikaanse basis op Keflavik en het lidmaatschap van de NAVO. De uitbreiding van de territoriale wateren leidde tot twee 'kabeljauwoorlogen' met Groot Brittannië. In 1982 nam de regering-Thoroddsen een reeks maatregelen om de economie te verbeteren. Het hoge inflatiepercentage daalde echter niet.