Hongarije

betekenis & definitie

officiële naam Magyar

Népköztérsaság

oppervlakte 93 030 km2

inwoners 10 713 000

hoofdstad Budapest

staatsvorm volksrepubliek

staatshoofd Pél Losonczi

reg. leider György Lázár

officiële taal Hongaars

religies rooms-katholieken, protestanten, onkerkelijken, atheïsten

munteenheid forint

BNP/hoofd US$ 4180

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECE, Warschau-

pact, COMECON, GATT

Landschap en klimaat

Hongarije ligt in Midden-Europa en grenst van noord naar zuid resp. aan Tsjechoslowakije, de Sovjetunie, Roemenië, Joegoslavië en Oostenrijk. Het land wordt onderscheiden in vier geografische regio's: de Grote Laagvlakte, ten oosten van de Donau tot aan de Karpaten, is een vrijwel boomloze vlakte, doorsneden door de rivier de Tisza. Tweede regio is de Dunantúl, geaccidenteerd met heuvels tot 173 m. In het noordwesten ligt de Kleine Laagvlakte met als centrum de stad Györ. De vierde regio wordt gevormd door de bergen van het noorden. Het klimaat wordt beheerst door Atlantische, subtropische en continentale invloeden, waarbij de laatste overheersen. De invloed van de omringende bergen is groot; gemiddelde neerslag is 600 mm per jaar. Gemiddelde jaartemperatuur is 8°C in het noorden en 11°C in het zuiden.

Sociale gegevens

De bevolking is in vergelijking met die van andere Oosteuropese staten bijzonder homogeen. In de omringende landen bevinden zich echter grote Hongaarse minderheden. Van de totale bevolking woont 50,6% in steden; alleen al in Budapest ruim 2 miljoen. Hongarije kent sinds de afschaffing van alle bijzonder onderwijs in 1949 alleen staatsonderwijs. Er geldt een leerplicht voor kinderen van zes tot zestien jaar; van de bevolking van 15 jaar en ouder kan 98% lezen en schrijven. Het onderwijssysteem kent kleuter- en basisschool, secundair en hoger onderwijs.

In Hongarije bestaat grote woningnood; niet alleen zijn er te weinig huizen, ook zijn de aanwezige huizen over het algemeen klein en hebben ze (te) weinig comfort.

Economische gegevens

Vóór WO II was Hongarije een gemengd agrarisch en industrieel land met een relatief hoog inkomen per hoofd van de bevolking. Na de communistische machtsovername begon men een geforceerde industrialisatiepolitiek, gekoppeld aan collectivisering van de landbouw. Hongarije heeft nu een planeconomie. De delfstoffen omvatten o.a. bruinkool, aardolie en -gas, bauxiet, ijzererts. Van belang zijn de metaalindustrie, petrochemische en farmaceutische industrieën verder fabricage van voedings- en genotmiddelen.

Geschiedenis

Rond het begin van de jaartelling was Hongarije een Romeinse provincie. In de 9e eeuw drongen stammen van de Oeral binnen, met als voornaamste de Magyaren, waaruit de christelijke staat Hongarije voortkwam. In 1301 kreeg het huis Anjou de macht. De midden 16e eeuw binnengevallen Turken werden in de 17e eeuw m.b.v. de Habsburgers verdreven, die echter op hun beurt grote gebieden innamen. Na de nederlaag van WO I verloor Hongarije 28,6% grondgebied en werd van volksrepubliek radenrepubliek, waarna Horthy een soort erfelijk bestuurder werd. In WO II stond het land aan Duitse zijde en werd aan het eind bezet door de SU. De slechte levensomstandigheden, de geheime politie en de SU-bezetting van de 1-2-1946 uitgeroepen republiek leidde tien jaar later tot de Hongaarse Opstand. Sindsdien onder János Kádár toenemende liberalisatie.

Na de gebeurtenissen in Polen wordt strenger opgetreden tegen afwijkende politieke opvattingen.