Wie de middeleeuwse sfeer van een kloosterbibliotheek wil proeven, moet de Librije van de Sint-Walburgskerk binnenstappen. Of liever nog: binnensluipen. Want het lijkt bijna een zonde om de serene rust in de schaars verlichte ruimte te verstoren.
De wereldberoemde Librije dateert uit 1561-1564 en is de enig overgebleven middeleeuwse
kerkbibliotheek in ons land. Hij bezit bestaat uit 750 kostbare boeken op het gebied van geschiedenis, theologie en recht, waaronder een groot aantal zogeheten incunabelen. Deze wiegendrukken rolden vóór 1500 van de persen en zijn daarmee de oudste voortbrengselen van de boekdrukkunst. In de Librije bevinden zich ook handschriften die door monniken met engelengeduld zijn (over)geschreven en versierd. Een van de topstukken is het exemplaar van Thomas van Aquino's Summa Secunda Secundae, een in een outen band gebonden boek van grote zeldzaamheid.
Een bibliotheek bij een kapittel- of parochiekerk was in de Middeleeuwen in Nederland op zich geen zeldzaamheid. Maar de staat waarin de Zutphense Librije verkeert is zo uniek in Europa, dat die een plaats in de Monumenten Top 100 rechtvaardigt. Alleen de Beneden-Librije is voor publiek toegankelijk, echter uitsluitend onder leiding van een gids. Het interieur is sinds de 16de eeuw nauwelijks veranderd. De boeken waren vroeger al zo kostbaar, dat ze met dikke kettingen zijn vastgeklonken aan de originele lectrijnen (lessenaars). In de plavuizen vloer van de bibliotheek staan de pootafdrukken van een hond. Goedgelovigen dichtten ze aan de duivel toe, die in hondengedaante de monnik Jaromir verraste toen hij op een vastendag in de Librije stiekem een gebraden kippetje zat te verorberen. Adres: Kerkhof 3.
Zutphen heeft een rijke traditie op het gebied van de boekdrukkunst, boeken en de boekbinderij. Het Grafisch Museum belicht de achtergronden en toont onder andere de grootste verzameling van boekbindbandstempels en -materialen in Nederland, de zogenaamde Van Bommel Collectie. Het is een werkend museum. In een authentieke drukkerij geven grafici demonstraties. Adres: Kerkhof 16.
De Achterhoek had de primeur van de eerste grensoverschrijdende kanoroutes. De twee trajecten zijn uitgezet op de Berkel (Zutphen-Vreden) en de Oude IJssel (Doesburg-Bocholt).
