1. de hoogste zeemansrang aan boord van een schip. De ** kapitein, ook wel gezagvoerder, commandant, of op kleine schepen vaak schipper genoemd, is te allen tijde verantwoordelijk voor schip, opvarenden en lading.
De term „schipper” is o.a. ook bij de wet gebruikelijk. Hij heeft de leiding bij de navigatie, en moet bij gevaar of wanneer omstandigheden dit wenselijk maken, op de brug aanwezig zijn. Alvorens tot kapitein te worden aangesteld, moet hij alle stuurmansrangen hebben doorlopen en uiteraard het voor iedere rang vereiste staatsdiploma bezitten. In Nederland bestaan voor de grote handelsvaart (koopvaardij) alleen diploma’s voor 3de, 2de en 1ste stuurman, terwijl laatstgenoemd diploma tevens de bevoegdheid geeft om als gezagvoerder te varen. In tegenstelling met het buitenland bestaat in Nederland dus geen speciaal „kapiteinsdiploma”, aangezien het Nederlandse eerstestuurmansdiploma volkomen gelijkwaardig is aan het buitenlandse kapiteinsdiploma. In ons land gaat men namelijk van de stelregel uit dat degene die de kapitein desnoods moet kunnen vervangen, ook volledig daartoe bevoegd moet zijn; 2. officiersrang, zie officier.
