Sint Willibrordus buiten de Veste - Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 werden er plannen gemaakt voor de bouw van een groot godshuis, waarvoor grond werd aangekocht op de plek, waar de tegenwoordige Ceintuurbaan bij de Amsteldijk begint, een toen nog volkomen landelijk gebied en inderdaad gelegen "buiten de oude veste".
Er is lang aan de bouw gewerkt. In 1857 werden de eerste onderhandelingen gevoerd met P.J.H. Cuypers*, de meest gezaghebbende katholieke bouwmeester uit die tijd. In 1924 kwam de middentoren onder leiding van zijn kleinzoon Pierre Cuypers gereed. De torens aan beide zijden van de hoofdingang werden nooit voltooid. De kerk met drie beuken was opgetrokken uit baksteen, hier en daar door bergsteen en terracotta onderbroken. De kapitelen van de pijlers waren met vroeg-gotische motieven versierd. Langs de wanden waren kruiswegstaties van de schilder Jan Dunselman aangebracht. Tot de kerksieraden behoorden verder een Mariabeeldje, houtsnijkunst van omstreeks 1500, en liturgisch zilverwerk uit de 17de en 18de eeuw. Dit kerkgebouw, dat eens voorbestemd was de kathedraal van A. te worden, moest op 29 juni 1966 gesloten worden, toen ernstige bouwdefecten aan het licht traden.
Omdat de restauratiekosten te hoog waren (1,5 miljoen gulden), werd tot afbraak besloten. Hoewel de parochie met 13.500 zielen de grootste van A. was, liep het kerkbezoek hard achteruit (nog slechts 2.500 parochianen bezochten op zondagen de missen). Uit pastoraal oogpunt was een nieuwe kerk met 700 a 800 zitplaatsen beter bruikbaar. De Sint Willibrordus werd in 1970 afgebroken en de grond werd verkocht aan de Nederlandse Middenstandsbank*. De beide orgels van de firma Adema bleven gespaard; het kleine orgel werd geplaatst in de inmiddels afgebroken r.-k. kerk van Sint Johannes de Doper, Poeldijkstraat 5, en het grote orgel ging naar de kathedraal in Haarlem. Op de plaats van de Sint Willibrorduskerk werd in 1987, in opdracht van de Amsterdamse stichting Verzorgingshuizen Tabitha, begonnen met de bouw van een nieuw verzorgingshuis voor ouderen. Twee andere huizen van de stichting, aan Walborg en in de Emmastraat werden opgeheven en de bewoners verhuisden naar het nieuwe huis aan de Ceintuurbaan, dat in 1988 gereed kwam. In 2001 kwam een nieuwe vleugel tot stand aan de Ceintuurbaan.
LIT. J. Vriese, De R.K. kerk van St. Willibrordus buiten de veste, O.A. 1967, 278; Chr.H. van Homeijer, Het grote orgel van de St. Willibrordus, O.A. 1969, 226; Onno Boers, Afgebroken Amsterdam, 1984, 90.
