een muzikale zin, die het uitgangspunt is voor een compositie (fuga, canon, Passacaglia) of voor een onderdeel van sonate, symphonie, enz. Vaak bestaat een thema uit een voor- en een nazin, elk van vier maten, doch hierop zijn tal van variaties mogelijk.
De grens tusschen een kort thema en een lang motief is moeilijk aan te geven.