Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 04-07-2018

Chlopicki

betekenis & definitie

Chlopicki (Joseph), een Poolsch luitenantgeneraal en dictator gedurende den Poolschen opstand van 1830, werd geboren in Maart 1772 in Galicië, omhelsde de krijgsdienst, onderscheidde zich in 1794 in een gevecht bij Raclawice zoozeer, dat Kosciusco hem voor het front van het leger omhelsde, werd weldra adjudant van generaal Rymkiewitz en behoorde in 1797 onder de eersten, die, tot bevrijding van Polen, in dienst traden van de Fransche Republiek.

Schitterend streed hij in Italië, werd in 1806 kolonel, woonde in 1807 de veldslagen van Eylau en Friedland bij, en keerde kort vóór den Vrede van Tilsit naar zijn vaderland terug. Als bevelhebber van een infanterie-regiment ging hij vervolgens naar Spanje, toonde bij de belegering van Saragossa beradenheid en moed, werd tot brigadegeneraal bevorderd, sloeg de Spanjaarden den lOden Februarij 1810 aan den oever van de Ebro en nam deel aan den togt naar Rusland.

Hij vocht bij Smolensk en werd aan de Moskwa gewond, doch daar hij vruchteloos zijne benoeming tot divisie-generaal tegemoet zag, nam hij zijn ontslag en vestigde zich te Parijs. Toen keizer Alexander I de herstelling van Polen beloofde, keerde Chlopicki naar zijn vaderland terug en werd er tot divisie-generaal benoemd, doch eene beleediging van grootvorst Constantijn noodzaakte hem, zijn ontslag te nemen, waarna hij een ambteloos leven leidde tot aan den opstand van 1830.

Hij vleide zich geenszins met de hoop, welke anderen van deze beweging koesterden, en wees de uitnoodiging, om lid te worden van geheime vaderlandlievende genootschappen, meermalen van de hand; ja, toen de revolutie uitbarstte, hield hij zich aanvankelijk verscholen, maar hij kon geen weerstand bieden aan de stem van het volk en van het leger, en aanvaardde het bevelhebberschap onder uitdrukkelijke voorwaarde, dat zulks in naam des Keizers geschiedde.

Onder diezelfde voorwaarde was hij bereid, om den 5den December de dictatuur aan te nemen tot aan de opening van den Rijksdag, en hij spaarde geene moeite, om het volk met den Keizer te verzoenen. Op den Rijksdag legde hij zijne waardigheid neder, maar werd 2 dagen later wederom tot dictator benoemd, waarna hij zijne verzoenende pogingen voortzette. Zoowel deze als zijne gestrengheid bragten de Vaderlandlievende Vereeniging tot het besluit, om hem ter verantwoording te roepen.

Reeds den 23sten Januarij 1831 legde hij intusschen vrijwillig het dictatorschap neder en gaf tevens blijk van zijne vaderlandsliefde door in dienst te treden als gemeen soldaat. Hij vocht met roem bij Grochow en vooral bij den aanval op een Russisch corps onder Sjachowski en Geismar. Bij die gelegenheid werd hij zwaar gewond, zoodat hij zich ter genezing naar Krakau moest begeven.

Het gedrag van Chlopicki is door velen berispt; men beschuldigde hem van laauwheid en stelde den ondergang van Polen op rekening van zijne wankelmoedigheid. Zijne vaderlandsliefde is echter boven allen twijfel verheven, doch daar hij zich niet misleidde omtrent de geringe middelen, waarover Polen tot herkrijging zijner onafhankelijkheid beschikken kon, was het hem onmogelijk, in de opgewondenheid van zijne landgenooten te deelen. Hij beschouwde de zaak van den opstand reeds dadelijk als reddeloos en zocht door gematigdheid te herstellen, wat door overijling bedorven was.

Toen evenwel uit een brief van keizer Nicolaas bleek, dat aan eene welwillende bemiddeling niet te denken viel, verliet hij het tooneel eener wanhopige worsteling. Na het dempen van den opstand woonde hij in afzondering te Krakau en overleed den 30sten September 1854 te Krzesjowitsj.

< >