Gepubliceerd op 16-11-2020

Koolduif

betekenis & definitie

Volksnaam voor de Houtduif in Brabant [kaartje in WBD p.120; med. Hans v.d.

Griendtte 's-Hertogenbosch 1997], in delen van Vlaanderen [WVD 1996 met kaartje] en inNoordHolland (?). Ook is er een D volksnaam Kohltaube (voor Houtén Holenduif) [Wüst 1970]. Kool wijst hier op de naam van de groente (Brassica), waarvan deze Duif inderdaad soms (delen van) bladen eet, zoals ook de groene blaadjes van tal van andere, o.h.a. wilde planten [BWP4p.315]. Schlegel 1852 geeft deze volksnaam specifiek voor Noord-Brabant op. De naam moet hier van nog ouder datum zijn, gezien de vermelding van "kool-duyue. j. Wilde duyue" in de VK (c.1618) (p.267).

Kiliaanwas brabants-georiënteerd. B&TS noemen de varianten Koldeuf voor Limburg en Noord-Brabant en Kooldoeve voor de Achterhoek en Twente, WBD noemt Kulduif en Kool.ETYMOLOGIE N Kool 'Koolplant, Brassica' <N KOOLE (VK) <mnl cole, cool, kôle (c.1240), coil (2e kw. 13e eeuw) [VT]; fries Koal; oudsaksisch koli; D Kohl <mhd kôl, kôle, kœl(e) <ohd chol, choli, cholo, chola; E cole <oudengels caw(e)l, cal; oudnoords kâl (>fins kaali [AEW]); <Lat colis, caulis 'steel, (Kool)stronk' <Gr kaulós 'gevest, steel'.

< >