Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

pot (Mr. Kackadoris)

betekenis & definitie

In Mr. Kackadoris, een zestiende-eeuws tafelspel, komt de bastaardvloek gans potten en platielen voor: “Siet altijt is hy myn op die hielen, Gans potten en platielen dat is te stout.” De letterlijke betekenis van plateel is ‘vlakke schotel van metaal, hout, aardewerk enz.’ Men zwoer ook bij alle attributen die Gods Zoon tijdens zijn verblijf op aarde gebruikte.

In het hedendaags Nederlands speelt pot ook nog een rol. Wij kennen nog de verbindingen rot depot op! en je kunt (me) depot op ‘bekijk het maar, ik heb het schijt aan je, je kunt mij wat’, een verwensing die afkeer, onverschilligheid e.d. uitdrukt.

De Vlaming gebruikt, volgens Mullebrouck (1984), als variant ga/zet u op de pot! Van Eijk (1995: 136) noemt een uitgebreider variant: je kunt me de pot op met een deken tegen het kouvatten! In pot vol blommen en pot vol dropjes, die in ons enquêtemateriaal voorkomen, herkennen wij klankexpressieve substituutvloeken van potverdomme. Hoewel zij het taboe respecteren, geven de kleur en de frequentie van de o er toch nog een ronkende kracht aan. zie kruis, oprotten, plateel.