De tweede czaar uit het Huis Romanow, geb. 19 Maart 1629, gestorven 26 Maart 1676; hij volgde zijn vader, Michael Fodorowitsch, in 1645 op; hij gaf zich over aan de leiding van zijn kanselier, Plessoro, en van zijn voogd, Morosow, de inhaligheid van welke leidslieden in 1648 een opstand verwekte, waarbij Plessoro het leven verloor. Algemeene ontevredenheid begunstigden de plannen van twee kroon-pretendenten, Demetrius III en Ankudinow.
Laatsgenoemde, voorgevende een zoon van czaar Wasili Schuiskoï te zijn, werd in 1653 te Moskou terechtgesteld. Alexeï leidde voorts twee veldtochten tegen de Polen (1654—1656 en 1660 —1667), hij nam Smolensko in, bracht bijna geheel Litthauen ten onder, en maakte zich meester van een groot deel van de Ukraine, en voerde een onvoorspoedigen oorlog met Karel X van Zweden (1656—1858). Alexeï bracht verschillende verbeteringen in de Russische wetten, beval de vertaling van vele wetenschappelijke werken, meest op militair gebied, en waagde zelfs enkele wijzigingen in kerkelijke zaken. Zijn tweede vrouw, de schoone Natalie Narischkin, was de moeder van Peter den Groote.
