Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Speld

betekenis & definitie

Eigenlijk heet het ‘dunne metalen stiftje, aan het ene eind voorzien van een punt en aan het andere van een knop’ niet speld, maar spel. Het is onder invloed van het woord naald dat spel tot speld is geworden.

In zuidnederlandse dialecten komen de vormen spel en spelle nog voor.Voor de afkomst van het woord moeten wij kijken naar het Latijn. In die taal betekent spinula, verkleinwoord van spina: doorntje. De overgang kan men zich als volgt denken: spinula—spin’la—spilla—spil—spel—speld.

Bekend is nog het woord speldengeld: het geld dat een vrouw van haar man als toelage ontvangt voor kleding en opschik. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat zij dit geld besteedt aan spelden en evenmin zoals men wel eens heeft gedacht aan waardeloze zaken als spelden nu eenmaal zijn. Maar in de loop der tijden is speld ook gaan betekenen: sieraad dat met een speld wordt vastgehecht.