olla podrida

betekenis & definitie

olla podrida [mengsel van spijzen]. Het zou kunnen zijn dat ons volk van de Spanjaarden geleerd had een Olla podrida te maken, een van hun meest geliefde nationale gerechten. Het is zelfs niet onmogelijk dat de beroemde ketel met hutspot, die bij het ontzet van Leiden in een van de schansen achtergelaten werd gevonden, een pot met olla podrida geweest is. Althans het woord olla podrida komt in betekenis al heel veel met het Hollandse hutspot overeen. De olla podrida wordt ons beschreven als een mengsel van allerlei spijzen: ossenvlees, schapenvlees, ham, kippen en ander gevogelte, en alles wat men verder daarbij wil voegen om de smaak te verhogen. Men zal zich uit de Gilblas herinneren, dat een goed bereide olla podrida als een fijne lekkernij geldt. Evenwel, daar in het dagelijks leven de overschotten of klieken van verschillende spijzen voor de olla podrida gebezigd worden, zullen de bestanddelen wel niet altijd even keurig en ook zeker niet altijd even fris zijn. De naam olla podrida, gevormd van het Latijnse olla, dat is ‘pot’, en podrida, het deelwoord van podrir (thans pudrir), dat ‘bederven, verrotten’ betekent, geeft hieromtrent veel te denken en is niet geschikt om een Nederlander naar het invoeren van deze schotel in zijn vaderland te doen verlangen. Hij houdt zich zeker liever bij de vaderlandse hutspot en heeft dan ook aan de vreemde naam geen behoefte. Waar die in Nederlandse geschriften voorkomt, zal het wel doorgaans zijn in verhalen, hetzij historische of verdichte, waarvan Spanje het toneel is, of in reisbeschrijvingen waarin Spaanse zeden ter sprake komen.

Meer nog dan olla podrida is bij ons de letterlijke vertaling van die uitdrukking in het Frans: potpourri bekend. Hier echter wordt het begrip van mengelmoes of poespas meestal niet op spijzen, maar op door overgangen aaneengeregen melodieën toegepast. Maar hoe vreemd is toch soms dat cynisme van de zuidelijke volken, zelfs van dat volk dat bij ons als de wetgever op het gebied van de goede smaak geldt! Ons, ruwe zonen van het Noorden, zou de naam van olla podrida, indien ik hem letterlijk durfde vertalen, van alle spijs schier afkerig maken, en om een verzameling van de goddelijke melodieën bijvoorbeeld van een Mozart een potpourri te noemen, zou ons, als wij niet het vreemde woord gebruikten zonder aan de betekenis te denken, een heiligschennis dunken.