Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Wie bij (of aan) de weg timmert, heeft veel berechts

betekenis & definitie

wie in het openbaar handelt, staat aan elke kritiek bloot. Timmeren is hier op te vatten als bouwen: het doelt op iemand die zijn huis vlak aan de openbare weg bouwt, zodat iedere voorbijganger er zijn mening over kan zeggen.

Berecht is een wisselvorm van bericht en betekent terechtwijzing. Prov. Comm. 232; GDS 28: „Weel (wie) by den wege timmert, die heft veele meysters”. Ook: wie timmert aan de weg, hoort allemans gezeg; wie timmert aan den dijk, heeft veel bekijk, d.w.z. wanneer iemand iets in het openbaar doet, staat hij bloot aan de kritiek, de bedilling van velen. Vgl. Cats 1, blz. 523: „Als yemant timmert aen de straet, daer yeder komt, daer yeder gaet, Daer al de werelt mal en vroet, magh sien al wat den metser doet, Die staet dan uyt aen alle kant het oordeel van het gantsche lant”. Fr. quiconque bâtit sur la rue, doit s’attendre à la critique des passants; Hd. wer da bauet an den Strassen, soll die Leute reden lassen; wer auf dem Markte singt dem bellt jeder Hund ins Lied; Eng. he who buildeth in the Street, many masters has to meet.