Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Longontsteking

betekenis & definitie

Longontsteking - is in de meerderheid der gevallen een acute infectieziekte, teweeggebracht door den deplococcus pneumoniae; zij kan op alle leeftijden voorkomen, doch heeft een voorkeur voor jeugdige personen. Daarbij wordt zij vaker bij mannen dan bij vrouwen aangetroffen. — De l. bestaat in de vorming van de febrineus exsudaat in de longblaasjes en de kleinste luchtwegen. In het eerste stadium is de long sterk met bloed gevuld, hoopt zich in de longblaasjes een vocht op, dat daarna in stolling overgaat. Dan krijgt de long, of het gedeelte, dat ontstoken is, de vastheid van de lever en spreekt men van hepatisatie van de long.

De roode kleur van deze gestolde massa gaat geleidelijk in een grijs-gele over. Dit wordt dan ten slotte weer vloeibaar en door uithoesten zoowel als resorpsie tot verdwijnen gebracht. Daarmede is het proces der ontsteking tot genezing gekomen. — De l. doet meestal slechts één longkwab of gedeelte daarvan aan. De verschijnselen worden geheel beheerscht door de longafwijkingen. Het begin der ziekte is meestal geheel plotseling. Met een koude rilling begint de koorts, die zeer snel stijgt, dan gedurende ± 7 dagen hoog blijft (zie KOORTS) om weer plotseling, onder het uitbreken van een sterk zweet, te verdwijnen (krisis). Van dit typische verloop der koorts komen natuurlijk afwijkingen voor. De patiënt vertoont als meest karakteristieke verschijnsel de pijn in de borst, het z.g. steken in de zijde.

Dit maakt, nevens de beperking der ademhalingsoppervlakte, dat benauwdheid optreedt. Daarbij komt dan het hoesten. Hierbij wordt een eigenaardig z.g. roestkleurig speeksel opgegeven, dat kenmerkend is voor de pneumonie. Naast deze plaatselijke verschijnselen komen een aantal algemeene verschijnselen, die, al naar kracht, gestel, leeftijd van den patiënt verschillend kunnen zijn en den ernst van het proces kunnen bepalen. — Een acute l. bij een jong, overigens gezond individu eindigt in den regel met algeheele genezing. In bepaalde omstandigheden kan de l. gevaarlijker zijn; in het bijzonder bij alcoholici zijn de longontstekingen gevreesd.

De behandeling is een symptomatische. — Naast deze acute, z.g. croupeuze longontsteking staat de chronische, katarrhale l. die van uit de luchtpijpen ontstaat. De katarrhale l. kan zich in den loop van vele ziekten bij bedlegerige patiënten vooral, ontwikkelen. Zij is meestal een niet ongevaarlijke complicatie, die nauwlettend toezicht en behandeling eischt. Voor deze laatste zijn natuurlijk geen regels te geven, aangezien ze geheel afhankelijk zijn van leeftijd en kracht van den patiënt, het al of niet aanwerig zijn van andere ziekten, enz.