de enige werkzame vulkaan op het vasteland van Europa, ten zuidoosten van Napels. De vorm van de Vesuvius is het resultaat van meer dan één uitbarstingsperiode.
Hij bestaat uit een brede ringvulkaan de Monte Somma, die in de Punta del Nasone een hoogte van 1132 m bereikt en met een steile tot loodrechte wand afhelt naar een op 600—700 m hoogte gelegen woeste bodem, Atrio del Cavallo en Valle del Inferno genoemd. Hier verheft zich, met een enigszins verschoven as, de jongere askegel, de eigenlijke Vesuvius (1277 m). Deze schijnt ontstaan te zijn bij een geweldige uitbarsting in 79 n.C. waarbij Herculaneum door lavastromen en Pompeii door puimsteenen asregens werd bedolven. Tot dat tijdstip was de Monte Somma-ring-wal gesloten en gold als uitgedoofd. Na 79 volgden perioden van betrekkelijke rust, die plotseling werden afgewisseld door geweldige uitbarstingen. In de jongste tijd hadden grote erupties plaats in 1794, 1872, 1900, 1903, 1904, 1906, 1925 en 1944.
De Vesuvius en de hier optredende vulkanische en geofysische verschijnselen worden sedert1846 in het op 608 m hoogte gelegen observatorium bestudeerd. De Vesuviuslava is een leukietferriet, en is dus uit een andere vulkanische haard afkomstig dan de nabij gelegen trachitische vulkanen.
