Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

iridium

betekenis & definitie

[Lat., →Gr. iris, regenboog], o., symbool Ir, chemisch element.

(e) Iridium behoort tot de 9A-groep (de platinametalen) van het →periodiek systeem. Het komt voor in osmiridium, een legering van osmium en iridium. Iridium is onoplosbaar in koningswater en reageert bij hoge temperatuur langzaam met zuurstof. De hoge ionisatie-energie van deeltjes met meer dan 5d-elektronen beheerst het chemisch gedrag van iridium en maakt stabilisatie van hoger geladen iridiumionen onmogelijk op een enkele uitzondering na, zoals iridiumoxide (Ir06) en iridiumfluoride (IrF6) waarin iridium zeswaardig is. De voornaamste verbindingen zijn complexen die alle bijzonder fraai zijn gekleurd. Hierdoor is ook de naam regenboogelement ontstaan.

Evenals bij kobalt is deze complexvorming zeer opvallend en van theoretisch chemisch belang. Iridium wordt uit osmiridium verkregen door het osmium als tetra-oxide (Os04) in een stroom 02 te vervluchtigen. Het vormt twee chloriden: IrCl3 en IrCl4; beide geven complexe zouten met alkalichloriden. Iridium wordt toegevoegd aan platina om dit harder te maken, waardoor platina beter geschikt wordt voor verwerking. De standaardmeter is gemaakt uit een alliage van 90 % platina en 10 % Ir. Dit alliage is beter tegen chemische invloeden bestand dan platina.

< >