stoffelijk geld (in tegenstelling tot giraal geld), gewaarmerkt door of slechts uitgegeven met uitdrukkelijke machtiging van de overheid, dat daardoor in zekere zin de vorm heeft van een oorkonde (charta). Tot de chartale geldhoeveelheid behoort gemunt geld en papiergeld.
Het gemunt geld (munt) bestond aanvankelijk uitsluitend uit volwaardige munten, de zgn. standaardmunten, later ook uit onvolwaardige munten op grond van een door de overheid aangebracht teken, waarbij de waarde met een bepaalde hoeveelheid edel metaal gelijk werd gesteld (tekenmunten).Standaardmunten en tekenmunten waren wettig betaalmiddel tot onbeperkte bedragen, daartegenover waren de pasmunten, eveneens onvolwaardige munten, slechts wettig betaalmiddel tot beperkte bedragen. Het papiergeld, waarbij de substantie geen rol meer speelt, was oorspronkelijk nog inwisselbaar in en volledig gedekt door edel metaal, vervolgens wel inwisselbaar, maar slechts gedeeltelijk gedekt door edel metaal en tenslotte geheel oninwisselbaar. Het papiergeld omvat bankbiljetten en muntbiljetten.
In Nederland worden bankbiljetten uitgegeven door De Ned. Bank, munten en muntbiljetten door de staat (zgn. staatsgeld), in het verkeer gebracht door de Ned. Bank en de PTT, b.v. door betalingen van de overheid aan het publiek.
De chartale geldhoeveelheid (ca. 33% van de totale binnenlandse geldhoeveelheid) bedroeg per ultimo 1974: f13713 mln., waaronder f12827 mln. bankbiljetten.In België worden de bankbiljetten uitgegeven door de Nationale Bank, muntbiljetten en munten lopen om voor rekening van de schatkist (juni 1976 BF 11 mrd.). Aan de uitgifte van de deelmunt is een limiet opgelegd van BF 12 mrd. De chartale geldhoeveelheid per juni 1976 (na aftrek van de kasvoorraden der geldscheppende instellingen) bedroeg BF 308 mrd. (ofwel bijna 40% van de totale geldhoeveelheid), waarvan ca. BF 306 mrd. aan bankbiljetten.
