Het doelgericht veranderen van het genetisch materiaal van een organisme door een DNA-fragment van een ander organisme in de ontvanger in te brengen waardoor die bepaalde gewenste eigenschappen of functies krijgt
Zowel bacteriën, schimmels als planten kunnen getransformeerd worden, maar de procedure verschilt van soort tot soort. Bacteriën kunnen DNA uit het milieu opnemen als de celwand verwijderd is of door elektroporatie (toedienen van een spanningspuls) tijdelijk doorlaatbaar gemaakt is. Bacteriën kunnen ook “vreemd” DNA opnemen via bacterievirussen (bacteriofagen) en planten kunnen DNA in hun genoom incorporeren middels een plasmide dat ingebracht is door de kroongalbacterie Rhizobium radiobacter (Agrobacterium tumefaciens). De bacteriofaag, bacterie, het plasmide of virus dat gebruikt wordt om een transformatie tot stand te brengen heet een vector. De in de biotechnologie gebruikte vectoren zijn vaak speciaal ingericht (gemodificeerd) om de transformatie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen.
Transformatie is een techniek om genetische modificatie tot stand te brengen. Het resultaat is een genetisch gemodificeerd organisme (gmo) of transformant. Het gemodificeerde organisme is transgeen. Het heeft een transgen, d.w.z. een gen dat niet via voortplanting of natuurlijke recombinatie in de ontvanger kan komen maar vanuit een ander organisme door de mens is ingebracht.
Transformatie is een zeer basale techniek in de moleculaire biologie die voor allerlei doeleinden gebruikt wordt, o.a. het kloneren van genen om hun nucleotidesequentie uit te lezen, of het maken van bepaalde gewenste producten (antibiotica, vitamines) via recombinante expressie.
Transformatie bij planten is erop gericht een gewas een betere ziekteresistentie, een aantrekkelijke bloemkleur of een versterkte afweer tegen plaaginsecten mee te geven. Zowel genetisch gemodificeerde bacteriën als schimmels en planten moeten worden beoordeeld op hun risico’s voor mens en milieu voordat ze gebruikt, geteeld of ingevoerd mogen worden.
