Type witte bloedcel betrokken bij het adaptieve immuunsysteem, verantwoordelijk voor humorale en cellulaire afweerreacties
Lymfocyten worden in groten getale gemaakt in het beenmerg en afgegeven aan het bloed. Er zijn verschillende types, maar de belangrijkste zijn de B-lymfocyten en de T-lymfocyten. Beide typen lymfocyten ondergaan na hun ontstaan nog verdere rijping om ze geschikt te maken voor de herkenning van specifieke antigenen.
De rijping van B-cellen vindt bij zoogdieren plaats in het beenmerg zelf. Bij vogels is er echter een apart orgaan voor, de bursa van Fabricius (aan de bursa ontlenen de cellen hun B). De Italiaanse anatoom Hieronymus Fabricius (1533-1619) was de eerste die deze structuur, gelegen bij de cloaca, beschreef. De Amerikaanse bioloog Bruce Glick ontdekte bij de kip dat de bursa een bron is van gerijpte B-cellen. Bij zoogdieren heeft de dunne darm langwerpige verdikkingen waarin zich B-cellen bevinden. Deze zogenaamde Peyerse platen (genoemd naar de Zwitserse anatoom Johann Peyer, 1653-1712) worden beschouwd als homoloog met de bursa van Fabricius, maar ze hebben niet dezelfde functie.
B-cellen zijn betrokken bij de humorale immuunrespons, d.w.z. de afweerreactie die plaatsvindt in het bloed. Ze storten een grote hoeveelheid antistoffen uit over micro-organismen die een bepaald antigeen dragen. Daardoor wordt de indringer onschadelijk gemaakt.
T-cellen ondergaan hun rijping in de thymus. Daarbij krijgen ze een groot aantal verschillende receptoren op het oppervlak van hun cel. Vervolgens worden de cellen die geen lichaamseigen maar wel lichaamsvreemde antigenen herkennen in circulatie gebracht. T-cellen zijn betrokken bij de cellulaire immuunrespons, dat wil zeggen dat cellen die met een virus geïnfecteerd zijn, chemisch gemodificeerde cellen en tumorcellen herkend en vernietigd worden.
