Textielnijverheid. Van de voor Leiden vanouds belangrijke, maar nu verdwenen, textielnijverheid zijn nog verschillende fabrieksgebouwen behouden.
De voorm. wollendekenfabriek Van Wijk (Hogewoerd 145-153) werd gebouwd in 1840 mogelijk naar ontwerp van Th. Molkenboer - en in 1862 aangekocht door de firma Van Wijk.
Bij een verbouwing onder leiding van W.C. Mulder verrees een vleugel met sprinklertoren (1910) naast de bestaande vleugel aan de Hogewoerd, die met een etage werd verhoogd (1912).
Aan de Levendaal kwam in 1910-'13 een vleugel met betonskeletconstructie tot stand. In 1988 heeft men het complex ingrijpend verbouwd.
De voorm. wollendekenfabriek J. Scheltema (Oude Singel 56), opgericht in 1817, was tot 1958 gevestigd in een groot complex langs de Marktsteeg (circa 1880), dat rond 1895 werd uitgebreid met een pand in neorenaissance-stijl aan de Oude Singel.
De voorm. wollendekenfabriek J. Zuurdeeg & Zn. (Oude Singel 174-176) was sinds 1877 gevestigd in een inmiddels verdwenen fabriekspand van de textielfirma Krantz, waarvóór in 1895 naar ontwerp van W.F. van der Heijden het behouden kantoorgebouw in neorenaissance-stijl werd geplaatst.
In de brede gevel zit een herplaatst poortje uit 1652, afkomstig van de brouwerij De Clock, waar Jan Zuurdeeg in 1805 de dekenfabriek begon.
Van de voorm. wollendekenfabriek Zaalberg (Vestestraat 7) resteert het drielaags magazijn annex kantoor uit 1909, waarvan de voorgevel is bekleed met lichtgekleurde geglazuurde baksteen.
Een groot blokvormig fabriekspand uit 1925 met expressionistische details is de voorm. confectiefabriek Engelstein (Herengracht 36-38). De naastgelegen neorenaissance-villa Herengracht 34 uit 1895 diende als directeurswoning.
De voorm. textielfabriek Clos & Leembruggen (3de Binnenvestgracht ong.), gebouwd in 1939-'47 naar plannen van B. Buurman, is een langgerekt tweelaags pand dat oprijst uit het water van de Maresingel.
De raam- en deurkozijnen zijn vervaardigd van het toen moderne schokbeton. De in 1978 gesloten fabriek is tegenwoordig in gebruik als kantoor (energiebedrijf).
