Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Kantoor- en bankgebouwen in Leiden

betekenis & definitie

Kantoor- en bankgebouwen. Door W.C.

Mulder ontworpen zijn de voorm. Rijnlandsche Bank (Nieuwe Rijn 11), gebouwd in 1891 in rijke neorenaissance-stijl, en de Leidsche Spaarbank (Oude Rijn 56-58) uit 1904, opgetrokken in geel-oranje verblendsteen met rationalistische elementen (het lagere rechter bouwdeel 1974).

Eveneens van zijn hand is het in jugendstil-vormen uitgevoerde Sijthoffgebouw (Doezastraat 3), dat in 1908 tot stand kwam als kantoor voor deze uitgeversmaatschappij en voor het Leidsch Dagblad (tot 1917). De ingangspartij heeft men in 1960 gewijzigd.

Het voorm. kantoorgebouw van de Leidsche Levensverzekeringsmaatschappij (Rapenburg 1-1a) verrees in 1914 in Nieuw Historiserende vormen en kreeg daarbij een opvallende afgeronde hoekpartij met koepelbekroning. Kleinere vroeg-20ste-eeuwse kantoorpanden zijn Rapenburg 108 (circa 1905) in jugendstil-vormen met rode verblendsteen en Breestraat 63 (circa 1910) met rationalistische elementen.

Architect W.M. Dudok leverde in 1914 het ontwerp voor het markant gelegen en rijk expressionistisch vormgegeven kantoorgebouw van het Leidsch Dagblad (Witte Singel 1), dat in 1916-'17 werd verwezenlijkt in opdracht van G.H.

Sijthoff. De terracotta reliëfs met voorstellingen (schrijvende en sprekende mens) zijn vervaardigd door W.C.

Brouwer.Boven aan de regenpijpen zitten in zink uitgevoerde gestileerde olifantskoppen. De voorm. Nederlandsche Bank (Kort Rapenburg 1-3), opgetrokken in 1919 naar ontwerp van J.A.G. van der Steur, is een blokvormig gebouw in ‘Um 1800’-stijl.

Opvallend modern is het organisch vormgegeven kantoor van Katwijk Farma b.v. (Archimedesweg 2) uit 1995 naar ontwerp van A. Alberts en M. van Huut.