Het Hof (Hof 5-14). Dit complex, in 1283 gesticht als augustijnenklooster, werd in 1572 eigendom van de stad.
In 1585-'87 volgde de verbouwing van het klooster tot Prinsenhof, zeer waarschijnlijk onder leiding van de stadsfabriek Adriaan Janszoon van Duynen. Verder onderging het Hof in 1835-'37 een verbouwing naar plannen van stadsarchitect G.N. Itz. Het complex is deels gerestaureerd in 1969-'72 (Hof 9-13). Van de vroegere, vierkant aangelegde, kloostergang resteert aan de westzijde van de binnenhof een buitenmuur met dichtgezette spitsboognissen (reconstructie 1873). Aan de noordoostzijde staat het oudst overgebleven kloostergebouw, Hof 10-11.
Dit na een brand in 1510 rond 1515 heropgetrokken gebouw met trapgevels heeft een hoog zadeldak op een kapconstructie met jukken (circa 1515) en een met vier tongewelven gedekte kelder. In de vroegere refter op de begane grond vond in 1572 de Eerste Vrije Statenvergadering van de Hollandse steden plaats en in 1578 de Nationale Synode. Deze Statenzaal wordt gedekt door een samengestelde balklaag met houten peerkraalconsoles op natuurstenen consoles. De verdieping waar vroeger de slaapzaal en de ‘priorkamer’ waren heeft een samengestelde balklaag met rankenschilderingen en korbeelstellen met peerkraalsleutelstukken.
Verder bevinden zich hier een van elders afkomstige 14de-eeuwse schouw en, in een nis, resten van een muurschildering met wapen (circa 1530). Tot de inventaris behoren een schutterstuk (1675) en portretten van de familie van Slingelandt (18de eeuw, 1802). De Statenzaal kreeg in 1585-'87 aan de voorzijde een maniëristische aanbouw met een door pilasters gelede gevel boven een galerij met toscaanse zuilen (1756 dichtgemetseld, reconstructie 1972). Uit dezelfde tijd stamt de smalle topgevel met rolwerk van de ernaast geplaatste traptoren. Daarop is een wapensteen zichtbaar van de heelhaakschutters, die het pand sinds 1575 en tot 1834 als doelen in gebruik hadden. Het hoofdgebouw werd in 1835-'37 ingericht als eerste gemeentelijke school, de zogeheten ‘centenschool’. Op de verdieping was het ‘teekengenootschap Pictura’ gevestigd (1829-1900).
Ook de overige bouwdelen ondergingen de nodige veranderingen. De panden Hof 5-8 werden in 1782 herbouwd na verkoop aan de diaconie van de hervormde kerk. Toen heeft men ook de bijbehorende poortgebouwen gesloopt. De kruisvensters van de verdieping (vroegere graanopslag) zijn nog origineel. Inwendig zijn een overwelfde kelder en een vergaderzaal (Hof 7) behouden. Bij Hof 9 de voorm. ‘cleyne zael’ is een kapconstructie uit circa 1600 bewaard gebleven.
Het in opzet 18de-eeuwse pand Hof 12 de ‘groote keucken’ bevatte tevens de voorzaal van de Statenzaal. Het thans als Waalse kerk dienende pand Hof 13 werd in 1837 herbouwd als onderwijzerswoning (achtergevel vernieuwd 1906). Hof 14 werd in 1640 herbouwd, in 1777-'82 ingrijpend vernieuwd naar plannen van stadsfabriek Servaas Smak, en in 1912 met een travee versmald. Het Hof is bereikbaar via natuurstenen poorten aan de Voorstraat (bij nr. 214; 1575) en de Steegoversloot (1572). Aan de Hofstraat is de brede toegang voorzien van gemetselde hekpalen bekroond met natuurstenen pijnappels (1777).
