Monumenten in Nederland: Zeeland

R. Stenvert en C. Kolman (2003)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Bruinisse

betekenis & definitie

Woonhuizen. In opzet 17de-eeuws is het diepe huis Korte Ring 33 met dagkanten en vensterbogen in rode baksteen en met klezoren.

De tuitgevel hoort waarschijnlijk bij een 18de-eeuwse verbouwing. In opzet 18de-eeuws is de oude mosselvisserswoning Oudestraat 27, bekend als de ‘Bruinisser Oudheidkamer’.

Dit dwarse huis heeft een voorgevel met blokbepleistering en een neoclassicistische deuromlijsting uit circa 1860. Het voorhuis bevat de oorspronkelijke inrichting met wandbetimmeringen voorzien van bedsteden en kasten.

Verder is er een eenvoudige marmeren schoorsteenmantel. Voorbeelden van eenvoudige 19de-eeuwse gepleisterde dwarse huizen zijn de dubbele woningen Molenstraat 19-21 (1880) en Deestraat 6-8 (circa 1890).

Het eenlaagse middenganghuis Molenstraat 5 heeft geaccentueerde strekken en een sierlijst onder de dakrand (1880). Vergelijkbare sierlijsten treft men aan bij smallere ongepleisterde panden, zoals Molenstraat 17 (1880), Schoolstraat 1 en Schoolstraat 11 (beide circa 1900), en bij de dijkhuizen Boomdijk 16 en Boomdijk 17 (beide circa 1900).

Later verhoogd is het dubbelhuis Noordstraat 9-9a met eclectische vormen (circa 1870). Eclectische details hebben de diepe huizen Kerkstraat 10 (1893), Korte Ring 29 (1902) en Kerkstraat 4 (circa 1910).

Rond 1910 gebouwde dwarse huizen met gekleurde bakstenen en/of gepleisterde banden zijn Langeweg 1, Dijkstraat 14 en Noordweg 17.

Rijkere decoraties en een dakerker hebben Dorpsweg 6 (circa 1905), Dorpsweg 57 (circa 1915), Havenkade 7 (gepleisterd, circa 1915), Kerkstraat 1 (circa 1910), Oudestraat 29 en Deestraat 9 (circa 1915).

Een opvallend gebruik van kleurige baksteen vertoont het in neorenaissance-stijl uitgevoerde huis Molenstraat 30 (circa 1910) met pinakels op de topgevel. Dorpsweg 16 (circa 1915) heeft een erker en een door een zuil ondersteund portiek.

Huizen uit circa 1930 met hoge topgevels in zakelijke zakelijk-expressionistische stijl zijn Fluitekruid (Dorpsweg 55), Dorpsweg 59 en Dorpsweg 61. Een aardig voorbeeld van wederopbouw is het complex eenlaagspanden aan de Prinses Wilhelminastraat (circa 1955), waarvan één met een gevelsteen van het armbestuur uit 1841.