Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Loenen

betekenis & definitie

Van de laat-17de-eeuwse en 18de-eeuwse huizen aan de Dorpsstraat valt een aantal op door een voornaam karakter; ze zijn voorzien van een kroonlijst en versierde deuromlijstingen. In het noordelijk deel zijn dat onder meer het 17de-eeuwse Leeuwendijk (Dorpsstraat 69) en Vrederust (Dorpsstraat 77).

Deze vrijstaande woonhuizen hebben aan de achterzijde kleine tuinen aan de oever van de Vecht. Soeterust (Dorpsstraat 26) is een herenhuis met rechte kroonlijst, bordes met balustrade en een rijke deurpartij, die een overgang laat zien van Lodewijk XIVnaar Lodewijk XV-stijl. In de achtertuin bij het water staat een 19de-eeuwse, zeskantige, houten theekoepel. De huizen Duivevegt (Dorpsstraat 10), Soetervegt (Dorpsstraat 12) en Welgelegen (Dorpsstraat 17) dateren in opzet uit de 17de eeuw. Achter Huize Kerkzicht (Dorpsstraat 62), een laat-19de-eeuws huis in neoclassicistische trant, staat bij het water een vierkant, bakstenen tuinhuis met uivormig koepeldak (tweede helft 18de eeuw) en houten erker (begin 20ste eeuw).

De rij eenvoudige, lage huisjes met schilddak aan de Spinnerie (nrs. 5-13) dateert uit de 18de eeuw. Het aansluitende pand met opkamer en gekoppelde puntgevel, uit dezelfde tijd, zou vroeger het spinhuis geweest zijn. Het grote, vroeg-19de-eeuwse pand Dorpsstraat 44-46 was een brouwerij. Het Bierenshofje (Molendijk 16-26) is een rij lage, eenvoudige huizen met tandlijst, schilddak en dakkapellen, gelegen aan een smal straatje. Ze zijn gebouwd in 1836 en genoemd naar de stichter. Uit 1862 dateert een, in het midden onderbroken, lange rij arbeidershuisjes aan het Oud-Over (nrs. 120-148).

Ze worden de ‘(Glas)Hut’ genoemd, omdat ze bestemd waren voor arbeiders van de glasfabriek die hier in de 19de eeuw heeft gestaan. Mijndensedijk 2 is een voormalige veldwachterswoning en brandspuitberging in de vorm van een landhuis, omstreeks 1910 gebouwd naar een ontwerp van F. van Laren uit Hilversum.