Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De voorm. Bakenesserkerk in Haarlem

betekenis & definitie

(bij Vrouwestraat 10) [4], oorspronkelijk gewijd aan O.L. Vrouwe, is een tweebeukige kerk met vijfzijdig gesloten koor en een ranke toren met rijke bovenbouw.

Ter plaatse van een 13de-eeuwse kapel verrees de huidige kerk in de tweede helft van de 15de eeuw.Na de overdracht aan de protestanten in 1620 werd de noordbeuk rond 1639 grotendeels vernieuwd. Deze beuk heeft een geblokt maniëristisch poortje (1620, Lieven de Key) en een classicistisch ionisch poortje met ovaal venster (circa 1639). De in 1933-'34 gerestaureerde kerk (J.C. Slagter) dient nu als verkoopruimte. Het interieur wordt gedekt door houten tongewelven, waarvan de gewelfribben in de koorsluiting zijn voorzien van laat-gotische evangelistenbeelden en beelden van Maria en de Drie Koningen (circa 1470). De beuken worden gescheiden door ronde zuilen met natuurstenen banden. Tot de behouden inventaris behoren twee 17de-eeuwse tochtportalen, alsmede een preekstoel (1620), een herenbank, enkele koorbanken en een orgelgalerij.

Van de ranke toren verrezen de twee onderste geledingen met hoge spitsboognissen in de tweede helft van de 15de eeuw. In 1530 voegde men de rijke laatgotische zandstenen balustrade met hoekpinakels en de achtzijdige zandstenen bovenbouw (twee geledingen) en de houten lantaarn met ui-vormige spits toe. Bij de torenrestauratie in 1969-'72 is het huidige carillon samengesteld met klokken van François en Pieter Hemony uit de St. Bavo (1661) en een luidklok van François Hemony (1660). De 17de-eeuwse kosterij (Vrouwestraat 10) met trapgevel is circa 1933 ingrijpend gerestaureerd. De aansluitende tuinmuur heeft twee laat-gotische zandstenen boogpoorten.