Gepubliceerd op 30-07-2017

Izetbegovic, Alija (1925)

betekenis & definitie

De president van Bosnië-Herzegovina sinds 1990.

Alija Izetbegovic werd geboren in de Noord-Bosnische stad Bosanski Sama. Zijn ouders gingen in de Bosnische hoofdstad Sarajevo wonen, waar Izetbegovic rechten studeerde. Hij werd na zijn studie juridisch adviseur in Sarajevo. Als moslim werd hij twee keer gevangengezet (van 1945-49 en van 1983-88) wegens oppositie tegen het communistisch bewind in Joegoslavië. In 1970 publiceerde hij een `islamitische verklaring', die door de autoriteiten werd opgevat als een pleidooi voor het invoeren van de shari'a, wetten gebaseerd op de koran, in Bosnië-Herzegovina. Izetbegovic gaf zijn advocatenpraktijk op voor een politieke carrière.

In november en december 1990 won Izetbegovic' Partij van Democratische Actie (SDA), die overwegend uit moslims bestaat, de parlementsverkiezingen. Op 20 december 1990 werd Izetbegovic tot president gekozen. Hij was voorstander van een multi-etnische staat, die na de onafhankelijkheidsverklaring van Bosnië-Herzegovina op 3 maart 1992 gestalte kreeg. Het ideaal van een harmonieus samenleven van de verschillende bevolkingsgroepen werd echter ruw verstoord door de Bosnische Serviërs, die op 5 januari 1992 in Bosnië-Herzegovina een eigen republiek hadden uitgeroepen, en aansluiting bij de Federale Republiek Joegoslavië eisten. De Joegoslavische burgeroorlog verplaatste zich naar Bosnië-Herzegovina.

Vooral de moslims kregen het zwaar te verduren; de Bosnische Serviërs en Kroaten veroverden een groot deel van Bosnië-Herzegovina. Grote gebieden werden `etnisch gezuiverd', dat wil zeggen dat moslims of Kroaten werden `verwijderd'. De moslims en de Kroaten maakten zich overigens eveneens aan deze praktijken schuldig. In de zomer van 1995 keerde het tij op het slagveld. Moslims en Kroaten gingen samenwerken tegen de Serviërs. Na de herovering van de Krajina in augustus door de Kroaten, en de luchtaanvallen van de NAVO op Bosnisch-Servische stellingen vanaf 30 augustus, ging het Bosnische regeringsleger met succes in het offensief. Izetbegovic maakte dan ook geen haast met onderhandelingen. Pas na zware Amerikaanse druk ging hij in november 1995 overstag, en stemde in de Amerikaanse plaats Dayton in met een akkoord met de Federale Republiek Joegoslavië en Kroatië. Op donderdag 14 december ondertekende hij samen met de Servische president Milosevic en de Kroatische president Tudjman in Parijs het Vredesakkoord voor Bosnië-Herzegovina.

< >