Gepubliceerd op 13-06-2017

Hoessein al-Takriti, Saddam (1937)

betekenis & definitie

Sinds 1979 president van Irak.

Saddam Hoessein werd in een boerengezin in Tikrit geboren. Hij studeerde rechten aan de universiteiten van Caïro en Bagdad. In 1957 trad hij toe tot de Ba'ath-partij, die oppositie ging voeren tegen het bewind van president Kassem, die in 1958 aan de macht was gekomen. Saddam ging deel uitmaken van een doodseskader. Hij raakte in 1959 licht gewond bij een aanslag op president Kassem en vluchtte naar Egypte.

In 1963 pleegde de Ba'ath-partij een geslaagde coup tegen Kassem en keerde Hoessein terug in Irak. Hoesseins partij werd echter een jaar later terzijde geschoven; hij belandde in de gevangenis. In 1965 kwam hij vrij; drie jaar later was hij betrokken bij een nieuwe staatsgreep van de Ba'ath-partij. Zijn neef generaal Ahmed Hassan al-Bakr werd president; Hoessein kreeg als vice-president grote invloed.

In 1979 trad al-Bakr af en kwam Hoessein aan de macht. Binnenlands regeerde hij als een dictator die elke vorm van verzet in de politiek en in het leger keihard de kop indrukte. Hij streefde naar het leiderschap in de Arabische wereld en voerde een agressieve buitenlandse politiek. Zijn expansiedrift richtte zich eerst tegen Iran, dat in de eerste Golf-oorlog (1980-88) echter veel meer weerstand bood dan verwacht. Daardoor ontaardde een grensconflict in een lange oorlog die de reserves van beide landen uitputte. Vervolgens trad Irak hard op tegen de opstandige Koerden in het noorden van het land; daarbij werd ook het gebruik van gifgas niet geschuwd. In augustus 1990 lijfde Hoesseins leger Koeweit in. Hij trotseerde de internationale druk om de bezetting van dit oliestaatje ongedaan te maken en veroorzaakte hiermee de tweede Golf-oorlog (1991). In februari 1991 werd Irak vernietigend verslagen. Het mandaat van de internationale troepenmacht was niet toereikend om Saddam Hoessein definitief uit te schakelen. Er braken weliswaar binnenlandse opstanden uit, maar de dictator wist zich staande te houden. De Koerdische rebellen werden opnieuw meedogenloos aangepakt, evenals de sjiïetische opstandelingen in het zuiden van Irak. Hoessein gaf opdracht een rivier om te leggen, zodat de moerassen van waaruit de sjiïeten opereerden droog kwamen te liggen.



Toen na de tweede Golf-oorlog Irak weigerde lange-afstandsraketten en eventuele chemische en biologische wapens in te leveren, en ook geen schadevergoeding aan Koeweit wenste te betalen, werd de economische boycot voortgezet. Economisch kwam Irak ernstig in de problemen. De voedselvoorziening werd precair, waardoor met name de kindersterfte ernstige vormen aannam. Uiteindelijk ging Saddam Hoessein stukje voor beetje overstag, maar nog onvoldoende om de boycot opgeheven te krijgen. Pogingen het regime van de dictator omver te werpen, mislukten. Saddam Hoessein regeerde met harde hand.

< >