(1712-1778), Frans schrijver en wijsgeer, afk. uit Genève. Een der belangrijkste figuren uit het tijdperk der Verlichting, die door zijn ideeën mede de weg bereidde voor de Fr. revolutie.
Leerde de oorspronkelijke goedheid van de individuele mens, die echter door het voortschrijden van de cultuur en de ontwikkeling der maatschappij verdorven is. In de natuurtoestand leefde de mens goed en gelukkig. Daarom heeft de opvoeding tot taak de beste voorwaarden te scheppen voor de natuurlijke ontwikkeling van het individu en alle schadelijke invloeden van maatschappij en cultuur uit te schakelen (Emile ou sur l’education). Op maatschappelijk gebied huldigde R. de meest volstrekte volkssouvereiniteit: de mens is vrij geboren, de macht van de Staat berust op de gezamenlijke wil van allen (Contrat social). Zijn 3e hoofdwerk, de briefroman La nouvelle Heloïse, maakte op zijn tijdgenoten een onvergelijkelijke indruk. Zijn godsdienstige ideeën heeft hij samengevat in Profession de joi du vicaire savoyard.
Door zijn nadruk leggen op het gevoel heeft R. de romantiek sterk beïnvloed. Was ook bekwaam muziekkenner en componist (korte opera: Le devin du village).
