XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 21-03-2017

Minimal music

betekenis & definitie

Minimal music (Eng. minimale muziek) is muziek waarin korte motieven gedurende vaak lange tijd herhaald en geleidelijk gevarieerd worden in een simpel harmonisch idioom.

In de jaren zestig van de 20ste eeuw kwam de minimal music, na de periode van het cerebrale seriële componeren, uit een onverwachte, niet-intellectuele hoek en veroverde in snel tempo de podia voor nieuwe muziek. De inspiratiebronnen waren divers. Zo werd de Amerikaanse componist La Monte Young geïnspireerd door Stockhausen en Cage. In 1962 stichtte hij zijn 'Theater voor eeuwige muziek' waar hij zijn eigen composities uitvoerde. Zijn muziek, de eerste 'minimal music', was gebaseerd op frequenties, geordend in een bepaald systeem. Zo'n compositie kon in theorie wel duizenden jaren duren. 'Geen begin, geen einde' was ook het motto van Philip Glass, die later beroemd zou worden met zijn minimalistische opera Einstein on the Beach (1976). Steve Reich werd geïnspireerd door het fenomeen 'phasing': onderlinge verschuivingen die onherroepelijk optreden wanneer men hetzelfde geluidsfragment langdurig op twee bandrecorders laat afspelen. Hij voerde zijn eigen muziek uit met een vaste groep, en trad op in galeries en musea waar zo'n optreden aansloot bij de acties van de Fluxus-beweging. Later ging hij naar Ghana om drumles te nemen, en zo ontstond in 1971 Drumming en in twee jaar later Music for mallet instruments. Ook Terry Riley begon in de elektronische studio en ging in 1970 naar India om de klassieke Indiase raga's te bestuderen. In Nederland schreef Simeon ten Holt in 1979 Canto Ostinato: repetitieve muziek die verwant was aan het minimalisme.
Typerend voor de minimal music is het langzame proces waarin ritmische verschuivingen en veranderingen in klankkleur plaatsvinden,'net zo langzaam als wanneer je aan zee met je voeten in het zand staat, en toekijkt hoe ze door de branding worden overspoeld', lichtte Steve Reich toe. Het beeld lijkt ontleend te zijn aan de 'Land Art', een gelijktijdige stroming in de beeldende kunst waarin men ook gespitst was op langzame, graduele processen.