Kath. Ned. organisatie ter bevordering van de Christelijke matigheid en ter bestrijding van het alcoholisme.
Zij is een federatie van 10 diocesane bonden. De dioc. bonden voor mannen heeten ➝ Kruisverbond, voor vrouwen Mariavereeniging.
Daarnaast is het jeugdwerk georganiseerd in dioc. jeugdbonden, samengesteld uit zelfstandige plaatselijke Sobrietasclubs en uit Sobrietasclubs in het algemeene jeugdwerk; de jeugd beneden 12 jaar wordt bereikt via de ouders in de St. Annavereeniging.
De federatie S. heeft een centraal bureau te Den Bosch, Ververstr. 30. Tijdschriften: Sobrietas, Kruisbanier; voor het jeugdwerk: Ons Sobrietas Jeugdwerk.
Aantal leden (1936): 64 647. Kruisverbond, Maria- en Annaver. ontstonden te Enschede, dank zij het werken van dr.
Alph. ➝ Ariëns. Geleidelijk groeiden ze uit tot dioc. en nat. verbanden.
Uit de organisaties der volwassenen ontstonden de jongens- en meisjesbonden, die langzamerhand daarvan meer onafhankelijk werden.
Oorspronkelijk geschiedde ook het reddingswerk door K.V. en M.V.; nu afzonderlijke organisatie (➝ Reddingsbrigade).
Ook ontstond uit haar de Kath. reclasseering. Haar optreden naar buiten culmineert in nationale congressen en landdagen.
Langzamerhand kreeg de practijk van het vereenigingsleven een meer specifiek Kath. karakter en met deze verdieping ging een streven naar verbreeding gepaard, de zgn. Nieuwe Richting, in 1930 geproclameerd.
Haar doelstelling wil S. verwezenlijken door het volk het verkeerde van het alcoholisme te doen inzien en te overtuigen van de waarde van de matigheid voor individu en maatschappij. Om zijn omvormende werking op het volk te kunnen uitoefenen eischt S. van zijn leden een hoogeren vorm van matigheid (→ geheelonthouding of ➝ afschaffing) als natuurlijke en bovennatuurlijke krachtbron en als sterk sprekend voorbeeld.
Verder werkt S. ook voor maatschappelijke hervormingen, die zoowel van particuliere zijde als door de overheid moeten geschieden.Voor gemeenschappelijke acties in Nederland is S. met niet-Kath. organisaties aangesloten bij de nat. comm. tegen het alcoholisme (N. C. A.); ook is zij lid van de ➝ Intern. Kath. Ver. tegen het alcoholisme (I. K.
V.). Zie ook Jeugdwerk.
Lit.: Schriftelijke alcoholcursus (uitg. Sobrietas Den Bosch); Alcoholisme en drankbestrijding (uitg. Sem. Hoeven); tschr.: Sobrietas.