Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 29-10-2019

Pausmis

betekenis & definitie

De plechtige p. komt in hoofdzaak overeen met de pontificale Mis, beschreven in het → Caeremoniale episcoporum. Enkele bijzonderheden zijn: de paus komt niet te voet, met staf en gemijterd binnen, maar gezeten op de → sedia gestatoria (draagstoel) en gekroond met de → tiara. Onder het aan de Mis voorafgaande Kleine Uur (Terts of Noon) zit hij op een kleinen troon (zonder baldakijn) aan de epistelzijde van het altaar, ontvangt daar de huldiging der aanwezige prelaten, en kleedt zich met de Misgewaden. Gedurende de II.

Mis gebruikt hij een tweeden troon (met baldakijn) achter in de koorabsis. Epistelles en evangelie worden gezongen eerst in het Latijn, daarna in het Grieksch. Onder het Credo bedekt men het altaar met een derde dwaal (Incarnatus genoemd), alvorens het corporale wordt uitgespreid. Bij de Offerande heeft de zgn. praegustatio of proba plaats (voorproef door den sacrista van hosties, wijn en water).

Bij de opheffing toont de paus Hostie en Kelk naar drie zijden. Na de → Pax begeeft hij zich naar den troon, waar hem de geconsacreerde Hostie en het Kostbaar Bloed worden gebracht, beide met een sluier overdekt (tegen welks aanraking de eerste beschermd wordt door den asteriscus). De paus nuttigt, geknield, een der twee stukken der H. Hostie en maakt bij de nuttiging van het Kostbaar Bloed gebruik van de fistula (→ Calamus, 2°).

Diaken en subdiaken der Mis ontvangen aan den troon de H. Communie uit de hand van den paus, die daartoe het tweede stuk der H. Hostie in tweeën breekt.Lit.: Hudal, Missa papalis (Rome 1925) ; verder als bij → Pauselijke liturgie. Louwerse.

< >