Wil men in de scheikunde de hoeveelheid van een bepaalde stof in een monster bepalen (quantitatieve analyse), dan kan dit langs twee principieel verschillende wegen gebeuren,
a) De te bepalen stof wordt langs scheikundigen weg afgezonderd en in den een of anderen vorm gewogen (gravimetrische analyse; ➝ Analyse),
b) Het monster wordt aan zoodanige bewerkingen onderworpen, dat men ten slotte een oplossing verkrijgt, waar de te bepalen stof in zit. Vervolgens voegt men hieraan, tot er een bepaalde toestand is ingetreden, een oplossing van een reagens toe. Het volume van deze laatste moet alsdan zijn af te lezen, vandaar maat- of volumetrische analyse (➝ Buret), en haar sterkte (titer) moet bekend zijn. Daarom heet de bewerking ook titreeren. De hoofdzaak is het onderkennen van bovengenoemden bepaalden toestand, kortweg „eindpunt” (der titratie) genoemd. In verreweg de meeste gevallen is deze bereikt, wanneer een met de te bepalen stof aequivalente hoeveelheid van het reagens is toegevoegd. Een kleine overmaat hiervan wordt vervolgens ontdekt door:
1° kleurverandering;
2° verandering van de electrische geleidbaarheid (conductometrische m.);
3° verandering van de electrische potentiaal (potentiometrische m.);
4° verandering van den colloiden toestand van een neerslag;
5° vormen reagens en te bepalen stof te zamen een neerslag, dan zal bij toevoeging van boven genoemde kleine overmaat geen nieuwe troebeling ontstaan (➝ Nephelometrie).
De onder 1° genoemde kleursverandering kan door het reagens zelf veroorzaakt worden (titratie met kaliumpermanganaat) of wel door een opzettelijk toegevoegde stof (➝ Indicator).
M. wordt vooral toegepast in industrieele laboratoria, omdat men er zeer vlug een reeks van bepalingen mee kan uitvoeren.
Lit.: ➝ Indicator. Zernike.