Gary - snelgroeiende stad in Indiana (Ver. St. van Amerika, 41° 34' N., 87° 21' W.) aan het Michiganmeer.
Gesticht door de U.S. Steel Company in 1906, telde G. in 1910 reeds 16800 inw. en bij de laatste volkstelling (1930) ca. 101000 inw.
Groote staalindustrie en aanverwante bedrijven, cementindustrie en chemische industrie p. Cyrillus. Genoemd naar de stad Gary is de zgn.
Gary-school. Superintendent dr.
W. A.
Wirt organiseerde daar het onderwijs op een typisch Amer. manier. De snelle groei der stad veroorzaakte permanent gebrek aan schoolruimte.
Wirt kwam nu op het origineele idee, dat een school, bestemd bijv. voor 800 leerlingen (groote scholen zijn weer echt Amerikaansch!), er best 1600 kon opnemen, als maar de gelegenheden voor andere dan strikt schoolsche bezigheden werden vergroot. Het resultaat van deze overweging is het reusachtig bedrijf voor 1200 of meer leerlingen, bekend als Platoon-, dubbele school-systeem, Gary-stelsel of work-study-play-plan.Zoodra de 1200 kinderen ’s morgens de school binnenkomen, gaan er 600 naar de klaslokalen, 200 naar de aula, voor muziek, zingen, tooneel, bioscoop, 200 naar de gymnastiekzalen en speelvelden, en 200 naar de werkplaatsen, voor handenarbeid, teekenen, natuurkunde, koken, naaien, smeden, drukken, meubelmaken. Wanneer ze daar een uur geweest zijn, wordt er gewisseld.
Van bijzondere beteekenis wordt de aula geacht ter aankweeking van samenhoorigheidsgevoel en sociale gezindheid. De werkplaatsen staan onder toezicht van geschoolde mechanici, die niet alleen les geven, maar ook allerlei voorwerpen maken, die voor het schoolbedrijf noodig zijn. Op alle mogelijke manieren tracht men de school met het leven in nauw contact te brengen: onder deskundige leiding verrichten de leerlingen keurmeestersdiensten, onderzoeken melk en andere waren op hun voedingswaarde en leeren over dat onderzoek verslag uitbrengen. Zitten-blijven komt op de Gary-school niet voor: de bevordering heeft niet collectief, maar individueel plaats, en wel naar de bekwaamheid in de verschillende vakken. Ook de idee der scholeneenheid is hier verwezenlijkt, de leerling blijft op dezelfde inrichting vanaf het tijdstip, dat hij voor het eerst den „kindertuin” bezoekt, tot hij universiteitsstudent wordt of zich in zaken begeeft.
Er zijn bezwaren ingebracht tegen het Wirt-systeem: de moeilijkheid om geschikte roosters in elkaar te zetten, de te groote vrijheid, de slechts middelmatige resultaten in de gewone schoolvakken. Onze voornaamste grief treft echter het enkel-maar-nuttigheidsprinciep. Hier is aan waarachtige hoogere menschelijkheid een schreeuwend tekort. En zelfs al zou alles wat op godsdienst en veredelende cultuur gelijkt niet zoo totaal op den achtergrond worden gedrongen, hoe kan een massa-bedrijf van zulke dimensies opvoeden? Zie ➝ Amerikaansche onderwijskarakteristiek en de daar genoemde geschriften.
Lit.: C. L. Spain, The Platoon School (New York 1924); S. Rombouts, Historiese Pedagogiek (III 1928).
Rombouts.