1° Ned. Recht.
Art. 7 van de Grondwet luidt: Niemand heeft voorafgaand verlof noodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.Misdrijven, die bestaan in op zich zelf strafbare uiting van gedachten, door middel van de drukpers geschied en gericht tot het publiek (art. 418, 419 3Ned. W. v. Str.) zijn drukpersmisdrijven (d.).
De deelneming aan d. is geregeld in dc art. 53 en 54 W. v. Str. Voor den uitgever (drukker) sluiten deze art. de vervolgbaarheid uit voor alle handelingen, welke zij als zoodanig verrichten, indien het gedrukte stuk resp. de naam en woonplaats van den uitgever (drukker) vermeldt en voor den uitgever (drukker) de dader (persoon, op wiens last het stuk gedrukt is) bekend is of op eerste aanmaning na rechtsingang door hem is bekend gemaakt. De deelneming aan d. is afzonderlijk geregeld, omdat bij toepassing van de gewone regels van → deelneming de uitgever (drukker), om niet in conflict te komen met de strafwet, op eigen gelegenheid een censuur zou instellen alvorens tot uitgave (drukken) over te gaan en men hierdoor in strijd zou komen met art. 7 Grondwet, waaruit blijkt, dat preventieve censuur verboden is. Bosch v. Oud-Amelisweerd
2° Belg. Recht. De drukpers is een van de voornaamste vormen, waarin de moderne mensch zijn gedachten en gevoelens bekend maakt. Deze bekendmaking geschiedt meer bepaald door het verkoopen of verspreiden, in een aantal exemplaren, van het opgemaakte stuk. De manier, waarop de vermenigvuldiging geschiedt, kan verschillen: juridisch gesproken behooren autographie, kopergravure, houtsnede en steendruk tot de drukpers. Een geschrift is niet noodzakelijk: teekeningen en prenten kunnen de uitdrukking zijn van een gedachte, en de verspreiding ervan door de pers is alsdan aan de wetgeving op de drukpers onderworpen.
Volgens art. 18 van de Belg. Grondwet is de pers vrij; de → censuur kan nooit ingesteld worden; geen borgstelling kan worden geëischt van de schrijvers, uitgevers of drukkers. Het recht van antwoord beschermt de burgers tegen de misbruiken van de vrijheid. Wie in een blad hetzij bij name hetzij onrechtstreeks wordt vernoemd, heeft het recht daarin een antwoord te doen inlasschen, dat 1 000 letters of het dubbele van het artikel, waarin hij vermeld werd, niet mag overtreffen en waarin hij moet vermijden derde personen te vermelden. Het antwoord moet ten laatste den tweeden dag na ontvangst ervan worden ingelascht in dezelfde letter en op dezelfde plaats als het gewraakte artikel (Decreet van 20 Juli 1831).
Drukpersmisdrijven genieten een bijzondere behandeling. Niet de gewone rechters, doch de jury is bevoegd om uitspraak te doen (Grondwet art. 98). → Assisen. Wanneer de schrijver bekend is en zijn woonplaats in België heeft, kan de uitgever, de drukker of de verspreider niet worden vervolgd (Grondwet art. 18); bij afwijking van de gewone regelen omtrent → deelneming aan misdrijven, is dus de verantwoordelijkheid trapsgewijze geregeld. Voor de vervolging van wanbedrijven (bijv. laster), die door middel van de drukpers worden gepleegd, geldt een korte verjaring; en tegen de daders van die feiten, wanneer ze in België hun woonplaats hebben, kan geen voorloopige hechtenis worden uitgesproken (Decreet van 20 Juli 1831, art. 9 en art. 12).
Het uitgeven of verspreiden van geschriften zonder aanduiding van den naam en van de woonplaats van den schrijver of den drukker is strafbaar (S.W.B. art. 299—300).
Lit.: P. Errera, Droit public ; G. Duplat, Le journal (21929). V. Dievoet Zie ook → Dagbladpers; Drukperswetgeving; Pers; Persvrijheid. Voor Ned. Indië, → Drukpersreglement.
