Buigen, (divers) - 1° van hout, bewerking van hout, waarbij men door buigen het werkstuk een gebogen vorm geeft. Wordt toegepast voor ingewikkelde vormen; het geeft minder materiaalverlies.
Berust op de vezelstructuur van het hout. Bij voorkeur gebruikt men langvezelig hout, met de vezel in het vlak van buiging. Het te bewerken materiaal wordt eenzijdig bevochtigd of wel geheel uitgestoomd; de vochtige vezels zwellen; vervolgens wordt het in den gewenschten vorm gebogen en opgespannen, eventueel gelijmd. Na het uitdrogen blijft de gebogen vorm behouden.
Geschikt tot deze bewerking is bijv. esschen-, populieren-, teak-, beukenhout. Ongeschikt bijv. vuren-, grenenhout. Wordt toegepast in de meubelindustrie en wagenmakerij, o.a. voor gebogen hoeken in houten raamlijsten van spoorwegrijtuigen.
“Beijnes.
” 2° Buigen van vakwerken. IJzerconstructies en constructies uit andere bouwmaterialen, welke bestaan uit enkelvoudige liggers en niet den vakwerkvorm vertoonen, berekent men op buigen, dus buigingsmoment en buigspanning, als onder buigen van balken en staven beschreven. Spoorbruggen enz. met kleine spanwijdte worden bijv. wel op deze manier uitgevoerd. De enkelvoudige liggers, welke dan naast elkaar liggen en door middel van dwarsverbindingen vereenigd zijn, kunnen zelfs aanzienlijke hoogteafmetingen hebben, dus voor groote buigende momenten berekend zijn.
Bij grootere spanningen gaat men er echter toe over deze liggers te wapenen door het aanbrengen van vakwerken boven of onder den ligger, die ten doel hebben de belasting te wijzigen en de doorbuiging te verkleinen. De enkelvoudige ligger wordt dan een deel van het vakwerk, krijgt kleinere afmetingen en wordt dan in meerdere kleinere stukken onderverdeeld door de zich vormende knooppunten van staven. Aldus ontstaat de vakwerk-ligger. Hierbij worden de bovenstaven op druk, de ondergording op trek belast, terwijl de diverse verticaal- en diagonaalstaven verschillende belasting vertoonen.
Lit.: Klopper, Toegepaste Mechanica; Föppl, Vorlesungen über Techn. Mechanik.
“v. Lammeren.”