Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-02-2019

Antithese

betekenis & definitie

Antithese - of Antitheton (Gr.,=tegenstelling), een s t ij l f i g u u r; gedachten, woorden, personen, enz. worden tegenover elkander geplaatst, om een sterk effect te bereiken. Bijv. „Blinden zien en kreupelen gaan, melaatschen worden gereinigd, dooven hooren....” (Mt. 11.5). „....dat uw lauweren maar te dikwerf distelen zijn geweest.” (Schaepman).

Antithese in de logica bestaat tusschen twee oordeelen, die niet met elkaar tot een samengesteld oordeel te vereenigen zijn. Zij heeft alleen betrekking op oordeelen, waarin dezelfde termen als subject en praedicaat worden gebruikt, doch die in qualiteit of quantiteit of beide verschillen.

Antithese in de politiek slaat op de tegenstelling van verschillende denkbeelden, stroomingen enz., inz. bij den fellen stembusstrijd van 1905, toen door dr. A. Kuyper, den leider van de anti-revolutionnaire partij, met nadruk de a. als verkiezingsleus gesteld werd, de tegenstelling tusschen de „Christelijke” partijen (zie Coalitie) en de „paganistische”.