Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 17-08-2023

soejang

betekenis & definitie

(1847) (ook: soejan) (Barg.) draai om de oren; gemene klap; harde trap. Volgens Endt (Bargoens Wdb.) niet uit het Maleis, maar volgens de tweede vindplaats hierna (1874) zou soejang een (Javaans) scheldwoord geweest zijn (voor ezel?). Dat verklaart echter nog niet de overgang naar 'draai om de oren'. 'Soejangen' betekent: vechten. Informele syn. voor soejang: baffer*; beuk*; fleer*; knal*; kuist*; loeier*; opdonder*; opduvel*; oplatater*; opmepper*; opsodemirakel*; optetter*; poeier*; pomper*; roei*; spetter*; watjekou*; zeen*. Zie ook: opsoejang*.

• Naauwelijks waren 'er eenige droppels in zee geloopen, of de golf, waarin zij te land kwamen, plofte in eens achter over, net als iemand, dien men een frisschen soejang geeft, en tegen den grond smakt. (Petrus Abraham Samuel van Limburg Brouwer: Het leesgezelschap te Diepenbeek. 1847)
• Koeskoes is bjj ons een mengsel van verschillende spijzen ; bij de Javanen heet aldus eene op zekere wijze toebereide rijst. Ratjetoe is het Javaansch ratatoe. Het weinig gebruikelijke scheldwoord soejang (ezel?) is bet Javaansch shoehang; enz. euz. enz. (De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad, 18/08/1874)
• Geef 'm 'n soejang onder ze kinnetje. (Johan Schmidt: Van ’t leed der waarheid. 1905)
• En net dat ie omkijkt in 't licht van den lantaarn merkt ie verdorie wéér dienzelfden Wimpie pal achter 'm an, dat ie 'm 'n soejang verkoopt - die zatte knul wankelt daarvan, kwakt met z'n kop tegen den muur… (M.J. Brusse: De lotgevallen van d'n ouweheer Dorus. 1926)
• „Pats!" — daar had Franswatje de eerste soejang-king-kang op z'n eene wang van den oudstuurman ter koopvaardij te pakken. (Frans Hulleman: De lotgevallen van Franswatje Carelse. 1930)
• ‘Ga je weg,’ schreeuwde Tom boos, ‘of ik zal je een soejang geven, dat je het heele sterrebeeld voor je oogen ziet....’ (Marcel J.A. Artz: Achter ronkende motoren. 1932)
• Pa roept: 'Kijk nou es, Klaartje, / Die aap daar, met dat baardje!' / Maar plots krijgt Pa een soejang, ligt te spart'len in het gras, / Omdat die monkey met die baard een ouwe zeeman was! (Louis Davids: Naar de Artis. 1934)
• Maar er waren er ook die de bal een soejang wisten te geven dat die ver over de hoofden snorde, zodat je soms tientallen meters terug moest. (Max van Amstel: Honderd jongens in een tent. 1938)
• Nauwelijks waren er enige droppels in zee gelopen, of de golf, waarin zij te land kwamen, plofte in eens achterover, net als iemand dien men een frissen soejang geeft en tegen den grond smakt. (P. van Limburg Brouwer: Het leesgezelschap van Diepenbeek. 1939)
• Hij plaatst zich achter de bal, concentreert zich even en voor ge het weet komt zijn driver fluitend naar beneden om het balletje een soejang te geven, die het tweehonderd meter weg doet snorren. (Mandril, maandblad voor mensen, 01/11/1949)
• Toen verrees Jimmy Brown ln zijn volle lengte voor de overmoedige Friese jeugd en gaf hü Douwe Dobkema of Jelle Klinkstra of hoe het jongmens dan mocht heten een soejang om zijn flaporen dat het in Liauwert te horen was.... (Leeuwarder Courant, 20/02/1950)
• Voor de eerste les komt hij in de ring en de instructeur geeft hem een verschrikkelijke soejang op z’n kaak… (Max Tailleur: Met een mop de wereld rond. 1963)
• Gans liet zich in beledigende zin over Hofland uit, deze (pas hersteld van waterpokken) informeerde eerst naar Gans' leeftijd en waarschuwde hem, toen hij begrepen had dat de Telegrafist nog niet aan zijn AOW toe was, dat hij na de eerstvolgende belediging bliksemsnel zijn bril moest afzetten omdat er dan een klap (soejang) te verwachten viel. (Nico Scheepmaker: Hollands kwartier. In: Hollands Maandblad. Jaargang 7. 1965-1966)
• Wat mot jij hier? Zie je ze soms vliegen? Hoepel op, of ik geef je zo'n soejang met m'n bezem dat de vonken uit je kop spatten! (De Telegraaf, 30/01/1971)
• Als ik niet zon miesmacher was, dan zou ik de uitgever niet zijn hele kiksaus een soejang geven, alleen al om die verschrikkelijke flaptekst van. die etterletter. (het Vrije Volk, 04/09/1986)
• Blijkbaar gaf men elkaar in joodse kringen in Nederland omstreeks 1915 geen watjekou of soejang, maar een gosmeinu. Ik neem aan dat het indertijd ging over het woord 'gossiemijne'. Ook verkort tot 'gossie', zegt de inmiddels verschenen driedelige Van Dale, die verder naar God verwijst, die, zoals bekend, nog twee trappen hoger staat dan een kardinaal. (Leeuwarder courant, 11/05/1988)
• En dan gaf hij mij weer een klap die hij aanduidde met het Maleise woord soejang en waarvan ik de precieze betekenis niet ken, maar misschien betekent het wel gewoon 'pak slaag. "Moet ik je een grote soejang geven?" (Het Parool, 09/05/1994)
• Adoe toean Broer, ik ga jou soejang verrrrkopen, ja! (Theodor Holman: Het blijft toch familie. 2001)
• soejang, klap, Smis 1955. (Jan Berns m.m.v. Jolanda van den Braak: Taal in stad en land. Amsterdams. 2002)

< >