in draf zitten

betekenis & definitie

(1836) (sold.) in angst zitten (vooral dan, wanneer er inspectie dreigt). Bij Van Dale (1992) krijgt deze uitdrukking het label `gewestelijk' en de omschrijving: in de verlegenheid, in de knoei. En in de soldatentaal: de gejaagdheid uit vrees voor straf. Van Dale citteert A.M. de Jong: `zij zaten danig in draf'. Wellicht houdt de uitdrukking verband met de draf (van het werkwoord draven; vgl. de draf erin zetten; het op een drafje zetten), die er 's morgens inzit om alles op tijd klaar te krijgen voor de inspectie. Huizinga trekt deze verklaring evenwel in twijfel en denkt aan een mogelijk verband met ‘zwijnendraf’ (spoeling). Stoett citeert bij de uitdrukking al een bron uit 1836: J.H. Hoeufft, Proeve van Bredaasch Taal-eigen. Zie ook: drafzitter*.

• Draf zitten (In - (mil.), in angst zitten, b.v. voor eene inspectie. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• De vierde compagnie zit in draf; overste Blom, de bataljonscommandant, zal z'n driemaandelijksche inspectie houden. (L.H.A. Drabber: Het dappere Hollandsche leger. 1900)
• Des morgens is in de kazerne alles „in draf", iedereen heeft haast om klaar te komen, maar de uitdrukking „in draf zitten" beteekent : in angst zijn, b.v. voor een inspectie. (de Sumatra Post, 17/12/1914)
• Ik begrijp eigenlik niet, dat ik nog in draf heb gezeten over 't gemis van een jas, dat ik nog op het punt heb gestaan, het toch nog eens te proberen met m'n oude Haarlemse! (Theo Thijssen: Het taaie ongerief. 1932)
• Wij hebben armoei, hartstikke merode gekend en zijn nou ook is afgeroepen om grote jonge te spele, bolleboffie te weze, waar de ober voor kruipt en in draf is. (Willem van Iependaal: Lord Zeepsop. 1937)
• In den draf zitten. In de draf zitten. 1. Ergens ongerust over zijn. 2. in verlegenheid zitten. (Drs. H. Mandos & M. Mandos-Van de Pol: De Brabantse spreekwoorden. 6e druk. 2003)