Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 29-12-2021

de melk kookt over

betekenis & definitie

1) (1940-1945) (radiocode onder de verzetsbeweging) er is een dropping op til.

• Met name gedurende de hongerwinter was de draadloze verbinding met het bezette gebied voortreffelijk, terwijl ook in Londen de berichten in de beperkte vertrouwenskring waartoe ook Radio Oranje behoorde, snel werden doorgegeven. Van hen die in die tijd nog konden luisteren, hebben ongetwijfeld velen opgemerkt dat wij het drama dat zich hier in die ellendige winter afspeelde, op de voet vermochten te volgen. Ook zullen velen zich nog de talrijke code-berichten herinneren, die iedere avond werden uitgezonden. „De melk kookt over", „Hij at veel spinazie", „De soep staat op", „Jan uw snor moet afgeknipt", „Het vlees is gaar", enz.(Het Parool, 06/05/1950)

2) (1984) (< Westfries) (sch.) gezegd van een zeer dikke buik.

• (Jan Pannekeet: Westfries woordenboek. 1984)

3) (begin 20e eeuw) (sch.) gezegd wanneer de witte rand van iemands onderbroek boven de pantalon uitsteekt, of wanneer een rand van de witte onderjurk te zien is. Cliché. Vgl. vlaggen*; Villa Bellevue*.

• En ook de heer met het Tiroler hoedje, wiens onderbroek onder de te lange shorts uit kwam („Je melk kookt over", riep een ondeugend knaapje), doet er beter aan vandaag bijvoorbeeld een suspensoir aan te trekken. (De tijd, 22/07/1971)
• Het lijkt me daarom verstandig even te wachten tot alles binnen is voordat ik de totaalbalans opmaak, allereerst van de nog niet genoemde algemene uitdrukkingen („het geld groeit me niet op de rug"), verder van de minder algemene bekende uitdrukkingen („je melk kookt over", als er een stukje pijp van je witte onderbroek onder je korte boyenbroek uit kwam), en ten slotte van die uitdrukkingen die (vermoedelijk) binnen een familie ontstaan zijn, en sindsdien, binnen die familie, spreekwoordelijk zijn geworden... (De Volkskrant, 15/07/1974)
• Je melk kookt over. [Als de witte rand van onderbroek boven pantalon uitsteekt.] (Inez van Eijk: Ik zeg maar zo, ik zeg maar niks. 1978. Vierde druk. 1980)
• Onder andere omstandigheden was alleen het zien van een witte strook hemd - hé joh, je melk kookt over - reden tot hilariteit. (Nelly Heykamp: De stenenzoeker, 1985)
• Toen ik nog bij de veteranen voetbalde in een knielange Jansen en Tilanus onder mijn korte broek klonk het immer langs de zijlijn: „Hee joh, je melk kookt over." (Het vrije volk, 06/06/1990)
• De enige vorm van vlaggen in het wit waar geen overgave aan te pas komt is de onverhoedse verschijning van een reep onderjurk boven een paar meisjesbenen. Genant is het wel. In mijn schooldagen kon je kiezen uit twee bijna even afschuwelijke varianten om daar de aandacht op te vestigen. `Beppie, de melk kookt over' is mij vast nooit over de lippen gekomen, maar ik acht het niet uitgesloten dat ik het meisje met de lange vlechten in de bank voor me er wel eens zachtjes op geattendeerd heb dat ze `vlagde'. (Elsevier, 21/12/1991)
• ‘Zijn onderbroek hangt eruit.’
‘Hé, Ferron, je melk kookt over.’ (Louis Ferron: De Walsenkoning. 1993)
• Hij riep altijd: 'Hé klootzak, je melk kookt over.' Freek had een fiets, dus hij was zo weg. (De Gids. Volume 158. 1995)
• (Wim Daniëls & Marcel Hoogerman: Kak is ok ’n vak. De mooiste Brabantse uitdrukkingen in woord en beeld. 2007) p. 41
• De rómme koken over! De melk kookt over! Gezegd bij het zien van iemand die zijn hemd over zijn broek heeft hangen. (Cor & Jos Swanenberg: Bij wijze van spreuken. Brabantse spreuken vergaard en verklaard. 2008)
• (Drs. H. Mandos & M. Mandos-Van de Pol: De Brabantse spreekwoorden. 6e druk. 2003)
• De melk kookt over • Gezegd als van iemand de onderrok te zien is. (Wim Daniëls: Koken met taal. 2018)

< >