blik op oneindig, verstand op nul

betekenis & definitie

(1960+) (inf.) een bepaald doel willen bereiken, zonder nog op iets anders te letten of zonder rekening te houden met bijkomende omstandigheden; uitsluitend denken aan de prestatie die men moet leveren. Deze zinswending komt men vooral tegen in sportmilieus, inz. bij wielrenners. De uitdrukking stamt echter uit het soldatenslang en werd voor het eerst in een woordenboek opgenomen door Henk Salleveldt (pseudoniem van Leen Verhoeff), ‘Bollen, fillers en ouwe stompen’. Volgens hem werd de uitdrukking in de mond genomen wanneer men tijdens een oefening de dingen maar over zich heen liet komen, m.a.w. wanneer men een klus klaarde zonder zijn hersens te gebruiken. In het slang van vliegeniers betekent ‘verstand op nul, blik op oneindig’ echter ook: teveel op hebben; dronken zijn (‘De Vliegende Hollander’, 25/05/1970). Volgens Inez van Eijk (Zo lust ik er nog wel een) is het ook een aanduiding voor een sloom persoon. Door toedoen van de media kreeg de zinswending ‘blik op oneindig, verstand op nul’ eind jaren tachtig van vorige eeuw meer algemene bekendheid. Thans bedoelt men ermee: op een weinig subtiele manier en zonder verstandelijke overwegingen tewerk gaan. Vgl. de min of meer gelijkaardige Engelse uitdrukking ‘thumb in bum, mind in neutral’ (vermeld door Nigel Rees: A word in your shell-like).

• Stram saluerend, de blik op oneindig, de linkerduim op de naad van de broek (messcherp geperst) zal hij de auto met het achttien karaats militair goud laten passeren. Het instituut generaal is binnen de poort. (Leeuwarder Courant, 11/05/1968)
• Op de autoweg gelden maar drie regels: de blik op oneindig, het verstand op nul en maar gas geven. (Leeuwarder Courant, 31/03/1973)
• Blik op oneindig, verstand op nul (sloom persoon). (Inez van Eijk: Zo lust ik er nog wel een. 1980) (p. 103)
• Zinnetjes als ‘verstand op nul, blik op oneindig’ en ‘hoe sterk is de eenzame fietser’ hameren steels hun duffe deuntjes en als toppunt van wat hier voor de hand ligt komt ook Randy Newman nog opzetten! (Kees van Kooten: Veertig. 1982)
• Trots vertelt hij over zijn blessures. ‘Ja Arie,’ zegt iemand naast hem, ‘die zet z’n blik op oneindig en z’n verstand op nul en begint te rossen.’ (Hans Moll: De hoeken van de ring. 1987)
• Schitterend antwoord (me verteld door Siem Suurhoff) van Gerrie Knetemann toen men hem tijdens de laatste Tour de France vroeg hoe hij een bepaalde etappe had weten te winnen. Knetemann: ‘De blik op oneindig, het verstand op nul, en harken maar.’ (C. Buddingh: Dagboeknotities. 1977-1985. Gepubl. 1994) (1979)
• Berry Esselink constateert dat de fractie tegenwoordig geen debatten meer ingaat met de blik op oneindig. (Elsevier, 01/06/1996)
• Om zes uur groef hij het wapen weer op en ging ermee achter een auto liggen. Zo zag hij Fortuyn met anderen naar buiten komen. ''Toen heb ik het oog op oneindig en het verstand op nul gezet en ben gaan lopen. In wandeltempo, om niet op te vallen.'' De beslissing was definitief genomen. (het Parool, 28/03/2003)
• Niet meer nadenken. Verstand op nul. (Myrthe van der Meer: Paaz. 2012)