Abraxas (daarnaast ook Abrasax).
Met deze gnostische term wordt de jaargod aangeduid, die speciaal bij Basilides de grote archont, de wereldschepper (demiurg) is. Kenmerkend is dat de getallenwaarde van de gezamenlijke letters 365 is. Hij werd wel met Mithras geïdentificeerd. Zijn naam werd een toverwoord dat op toverpapyri, amuletten en gemmen zeer dikwijls voorkomt. Verschillende kerkelijke schrijvers hebben aandacht geschonken aan deze term (Irenaeus, Adversus haereses 1, 24; Tertullianus, De praescriptione 46; Epiphanius; Augustinus). Mogelijkerwijze hangt abracadabra (toverwoord sedert ca. 200 nC) met Abraxas samen (volgens anderen heeft deze term een hebreeuwse achtergrond of is het niets anders dan een zinloze reeks klanken).Lit. H. Leclercq (DAL 1, 127-155). - A. Dieterich, Abraxas (Leipzig 1891). F. Dornseiff, Das Alphabet in Mystik und Magie - (Leipzig/Berlin 1925). A. Nelson, Abracadabra (Eranos 44, 1946, 326-336). C. Bonner, Studies in magical amulets (Arm Arbor 1950). [Bartelink]
