Duits schrijver (Gelnhausen ca 1625 Renchen in Baden 17 Aug. 1676), trad 1639 in krijgsdienst en maakte als schrijver de 30-jarige Oorlog mee, woonde sedert 1650 in Gaisbach, waar hij enige tijd een herberg bezat, en was in zijn laatste jaren schout (Schultheiss) van Renchen (Schwarzwald). Hij schreef onder verschillende namen: Samuel Greisenson von Hirschfeld, Philarchus Grossus von Trommenheim, Michael Rechulin von Sehmstorff enz.
Zijn hoofdwerk is: Der abentheurliche Simplicissimus Deutsch, das ist: Die Beschreibung desz Lebens eines seltzamen Vaganten, genant Melchior Sternfels von Fuchshaim (1669); het verscheen onder de naam van German Schleifheim von Sulsfort.' Het eigenlijke probleem van de Simplizissimus is de strijd van de aanvankelijk jeugdig-naïeve held, om zijn zieleheil in de zonde en het leed van deze wereld te redden. Ook van cultuur-historisch standpunt is de roman een der belangrijkste documenten uit de tijd van de Dertigjarige Oorlog. Om deze roman groeperen zich vele kleinere, de zgn. Simplicianische Schriften, die niet zo belangrijk als het hoofdwerk zijn.
De Amsterdamse Germanist J. H. Schölte heeft zich voor de vaststelling en de geschiedenis van de tekst grote verdiensten verworven.Bibl.: uitg. v. Der abentheurliche Simpl.: d. J. Tittmann (2 dln,i874, herdr.1877) ;d.
J. H. Schölte in : Neudrucke deutscher Literaturwerke, no 302-309 (1938, 2de dr. 1949), Continuatio no 310-314 (1939); d. M.
Wehrli (1944). Verdere werken: Trutz Simplex: oder... Lebensbeschreibung der Ertzbetrügerin und Landstörtzerin Courasche(1669,herdr. d. J.
H. Schölte in: Neudrucke no 246-248, 1923); Der seltsame Springinsfeld (1670, herdr. d. dez. in Neudrucke no 249-252, 1928); Das wunderbarliche VogelNest (2 dln, 1672, uitg. d. dez. in: Neudrucke no 288-291, 1930); Dietwalds und Amelinden anmuthige Liebsund Leidsbeschreibung (1670, novelle). Satires: Der fliegende Wandersmann nach dem Monde (1659); Traumgesichte von mir und dir (1660); Schwartz und weisz oder der satyrische Pilgram (1666); Des weltberuffenen Simplizissimi Pralerey und Gepräng mit seinem teutschen Michel (1673). Nieuwere uitg.: Die Simplicianischen Schriften, uitg. d.
H. Kurz (4 dln, 1863-1864); d. J. Tittmann (2 dln, 1877) ;d.
H. H. Borcherdt (4 dln, Berlin 1922); d. E.
Hegaur (3 dln, München 1922-1925); d. F. Riederer (Naunhof 1939); Simpliciana in Auswahl, hrsg. v. J.
H. Schölte in: Neudrucke no 315-321 (1943).
Lit.: J. H. Schölte, Probleme der Grimmeishauserforschung (Groningen 1912); G. Könnecke, Quellen und Forschungen zur Lebensgeschichte G.’s, hrg. v.
J. H. Schölte (2 dln, Weimar 1926-1928); W. Burkhard, G. (Frankfurt a.
M. 1929); J. H. Schölte, G. und das Barock, in: Festschrift J. Petersen (1938); H.
Steude, Die Wiederentdeckung G.’s (Würzburg 1939); L. Nosbisrath, Humor, Satyre, Komik in G.’s Simpl., diss. Bonn (1941); H. Sommerbie Geschichte der G.-Forschung, diss.
Prag (1943); J. H. Schölte, G.’s Simpl, als verhüllte Religionssatire (1946, Publ. mod. lang. Ass.
Am. 61); M. Koschlig, Gr. und seine Verleger (1939). In,,Der Simplizissimus und seine Dichter” (Tübingen 1950) heeft Scholte zijn Grimmelsbausen-opstellen samengevat; de belangrijkste overige G. lit. is in dit werk genoemd.
