was een aaneensluiting (29 Febr. 1768), te Bar in Podolië van Poolse, R.K. en nationaal gezinde edelen, die de Russische invloed in Polen, welke sedert de keuze van Stanislas Poniatowski tot korting (1764) zeer groot geworden was, wilden keren, de privileges van de adel tegen het machtsstreven van den koning wilden verdedigen, en de onder Russische druk door de Poolse landdag (i767-’68) aan de Dissenters (Protestanten en Orthodoxen) geschonken vrijheden wilden afschaffen. Verscheidene Poolse provmcies sloten zich bij de Confederatie van Bar aan, maar een opstand van kleinRussische boeren in Oost-Polen verzwakte haar kracht en tegen de Russische legers was zij op den duur niet opgewassen.
Het hielp deze Poolsnationale verzetspartij ook niet, dat Turkije, opgestookt door Frankrijk en Oostenrijk en geprikkeld door een Russische grensschending, Rusland de oorlog aandeed (1768) en dat Frankrijk en Oostenrijk steun verleenden in de vorm van geld en Franse officieren (onder wie generaal Dumouriez): Turkije werd door Rusland verslagen en Pruisen, Ruslands bondgenoot, bemiddelde tussen Oostenrijk en Rusland, met als resultaat de eerste Poolse deling van 1772.PROF. DR TH. J. G. LOCHER
Lit.: W. Konopczynski, Konfederacja Barska, 2 dln (Kraków 1930).
