Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CHARLOTTE (huis bourbon)

betekenis & definitie

naam van prinsessen uit het huis BOURBON.

Charlotte (1546 of 1547 - Antwerpen 5 Mei 1582) was een dochter van Lodewijk van Bourbon, hertog van Montpensier en derde gemalin van Willem I, prins van Oranje, die met haar in het huwelijk trad, nadat hij zich van zijn tweede vrouw, Anna van Saksen, had laten scheiden. Zij was eerst abdis van Jouarre geweest, daartoe door haar vader reeds zeer jeugdig voorbestemd en in 1559 tegen haar zin gedwongen, doch in Febr. 1572 uitgeweken naar Frederik II, keurvorst van de Palts, waar zij de Hervormde godsdienst aannam. Hier heeft zij reeds in 1572 de prins leren kennen, die haar in 1574 een huwelijksaanzoek deed, maar zij weifelde lang, omdat Willems echtgenote, Anna, nog leefde, zij het van overspel beschuldigd. Toen zij op dit punt gerustgesteld was door de predikanten, accepteerde zij.

Marnix, als onderhandelaar van de prins, begeleidde haar met twee oorlogsschepen van Emden naar Den Briel, waar 12 Juni 1575 het huwelijk gesloten werd. De wettigheid van deze echt is door de tegenstanders van de prins hevig betwist op grond van haar kloostergeloften, van de gebrekkige vorm van ’s prinsen scheiding van zijn tweede gemalin en van de ontbrekende toestemming van de hertog van Montpensier, doch door anderen erkend. Zij was zeer aan de prins gehecht, zoals blijkt uit haar brieven, in de Archives van Groen van Prinsterer uitgegeven. Zij bleef zoveel mogelijk in de nabijheid van haar gemaal, vergezelde hem bij zijn intocht in Utrecht (1578), schonk hem zes dochters en overleed te Antwerpen ten gevolge van de overmatige inspanning bij het verplegen van haar gemaal, toen deze door Jean Jaureguy gewond was.

Lit.: J, Delaborde,Ch. de B., princesse d’Orange (Paris 1888); Joh. Naber, Onze vorstinnen uit het huis van Oranje-Nassau (2de dr., Haarlem 1911).

Charlotte Joachime Therèse (Carlota Joaquina) van Bourbon (25 Aug. 1775-7 Jan. 1830), dochter van Karel IV van Spanje en van Maria Louisa van Parma. Zij huwde in 1790 met Johan, infant van Portugal. Zij was niet schoon en het huwelijk niet zeer gelukkig, zodat het, ofschoon met negen kinderen gezegend, in 1806 verbroken werd. Wegens deelneming aan een samenzwering tegen haar man werd zij door deze naar Quelus verbannen; toch volgde zij hem in 1807 naar Brazilië en hield met haar drie dochters te Rio de Janeiro een hof, dat het brandpunt was der oppositie tegen de regering van haar echtgenoot.

Toen Johan VI in 1820 als koning naar zijn land terugkeerde, begaf zij zich naar Portugal, om het hoogste gezag in bezit te nemen, doch werd, daarin teleurgesteld, met haar zoon Dom Miguel, de ziel der absolutistische partij. Laatstgenoemde moest na een bloedige burgeroorlog het land verlaten, en Charlotte werd naar een klooster verbannen, waar zij tot 1828 bleef, toen haar zoon, Dom Miguel regent werd. Haar hoop, nu aan de regering werkelijk deel te nemen, werd echter teleurgesteld.

< >